top

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ἰταλίας καί ἀγαπητέ ἐν Xριστῷ ἀδελφέ κ. Σπυρίδων,
Τέκνα τῆς Ἐκκλησίας προσφιλῆ καί εὐλογημένα,

Θερμῶς εὐχαριστοῦμεν τῷ Προέδρῳ καί τοῖς μέλεσι τῆς μεγαλωνύμου ἱστορικῆς Ἑλληνικῆς Κοινότητος Τεργέστης διά τήν παροῦσαν ἐκδήλωσιν ἀγάπης καί ἀφοσιώσεως πρός τήν Μητέρα Ἐκκλησίαν. Xαίρομεν ἰδιαιτέρως διότι δίδεται ἡμῖν ἡ εὐκαιρία νά γνωρίσωμεν τούς διαδόχους τῶν παλαιῶν ἐκείνων “συγκαθέδρων καί συνδίκων” οἱ ὁποῖοι διηύθυνον ἄλλοτε τήν πολυάνθρωπον καί δραστηρίαν Κοινότητα. Νοερῶς δέ μεταβαίνομεν εἰς τήν ὡραίαν ὑμῶν πόλιν ἵνα προσκυνήσωμεν εἰς τόν ἐκεῖ Ἑλληνικόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ἤδη ὑπερβάντα τήν ἡλικίαν τῶν 200 ἐτῶν. Νοερῶς μεταφερόμεθα εἰς παλαιούς χρόνους δόξης, ὅτε ἡ Τεργέστη ἀπετέλει τήν κυρίαν πρός τήν Μεσόγειον ἔξοδον τῆς Αὐστροουγγρικῆς Αὐτοκρατορίας καί τήν ἕδραν τοῦ αὐτοκρατορικοῦ πολεμικοῦ στόλου. Τότε καί ἡ Ἑλληνική Κοινότης ἦτο πλουσία καί ἰσχυρά.

Ἀληθῶς εἶναι δύσκολον νά συλλάβωμεν σήμερον τήν σπουδαιότητα τῆς Ἑλληνικῆς Κοινότητος Τεργέστης κατά τό παρελθόν, ὅτε εἰς τό Σχολεῖον αὐτῆς ἐδίδασκεν εἷς διδάσκαλος τοῦ Γένους ὡς ὁ Κωνσταντῖνος Κούμας, διδάκτωρ τῆς Λειψίας, μέλος τῶν Ἀκαδημιῶν Μονάχου καί Βερολίνου, διατελέσας διδάσκαλος τῆς Πατριαρχικῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς, πολυμαθέστατος σοφός καί ἀληθής πανεπιστήμων, συγγραφεύς πολυαρίθμων βιβλίων ἐπί παντός ἐπιστημονικοῦ τομέως, ἀπό φυσικῆς καί μαθηματικῶν καί γεωγραφίας μέχρι φιλοσοφίας καί παιδαγωγικῆς καί ἱστορίας. Ὁποίαν αἴγλην εἶχε τό Σχολεῖον ἐκεῖνο, εἰς τό ὁποῖον ἐδίδαξεν ἐπίσης καί ὁ διδάσκαλος τοῦ Γένους καί ὡσαύτως πανεπιστήμων Ἀγαθάγγελος ὁ Καππαδόκης, ἤ ὁ σοφός φιλόλογος Κωνσταντῖνος Ἀσώπιος, κατόπιν καθηγητής καί Πρύτανις τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Διά νά προσελκύωνται εἰς τήν Τεργέστην διδάσκαλοι τοιαύτης περιωπῆς, ἀσφαλῶς ἡ Ἑλληνική Κοινότης εἶχε μέγα ὄνομα καί μεγάλην πολιτιστικήν κίνησιν.

Ὑμεῖς σήμερον εἶσθε οι φύλακες μιᾶς μεγάλης κληρονομίας, ἡ ὁποία δέν περιορίζεται βεβαίως εἰς τό Μουσεῖον καί τήν Βιβλιοθήκην τῆς Κοινότητος, ἀλλ'ἐπεκτείνεται εἰς ὅλην τήν Τεργέστην, εἰς τά Ἑλληνικά ὀνόματα ὁδῶν, εἰς ἄλλοτε Ἑλληνικά λαμπρά μέγαρα, εἰς Ἑλληνικούς καλλιμαρμάρους τάφους.

Ὅμως ἡ λῆξις τοῦ 20οῦ αἰῶνος εὑρίσκει τήν ὀλιγάνθρωπον πλέον Ἑλληνικήν Κοινότητα τῆς Τεργέστης νά ἀναπολῇ μετά νοσταλγίας “περασμένα μεγαλεῖα”. Ὅπως συμβαίνει καί εἰς τήν Κοινότητα τῆς Βενετίας. Ὅπως συμβαίνει καί εἰς τήν Πόλιν ἡμῶν, τήν αἰωνόβιον ἕδραν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τό Ἱερόν Κέντρον τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ἀλλά θαρσεῖτε! Φαίνεται ὅτι νέαι ἡμέραι ἀνατέλλουν, καθώς ὁ Εὐρωπαϊκός χῶρος πορεύεται πρός μίαν νέαν πραγματικότητα ἄνευ συνόρων καί περιορισμῶν.

Ὁ Ἑλληνισμός ἤνθει ἐν Τεργέστῃ, ὅτε ἡ πόλις ἀπετέλει τόν πρῶτον λιμένα τῆς ἀπεράντου ἐνδοχώρας τῆς Αὐστροουγγρικῆς Αὐτοκρατορίας. Παρήκμασεν ὅμως, ἀφ'ὅτου ἡ Τεργέστη μετεβλήθη εἰς μεθοριακήν πόλιν τῆς Ἰταλίας, κατόπιν δέ μεθοριακόν φυλάκιον τοῦ ἐλευθέρου κόσμου παρά τά κράσπεδα τοῦ σιδηροῦ παραπετάσματος.

Τό Ἑλληνικόν πνεῦμα δέν ἀντέχει τούς περιορισμούς τῶν συνόρων, δρᾷ ὅπου ὑπάρχει ἐλευθερία κινήσεως. Διά τοῦτο ἐγκατέλιπε τήν μεθοριακήν Τεργέστην.

Τώρα ὅμως, ἰδίως μετά τήν πτῶσιν τῶν ὁλοκληρωτικῶν καθεστώτων τοῦ “ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ”, ἡ Εὐρώπη ἐνοποιεῖται, τά σύνορα καταργοῦνται, ἡ ἐμπορική κίνησις ἀπελευθεροῦται. Ἡ Τεργέστη καθίσταται σταυροδρόμιον μεταξύ Ἀνατολικῆς καί Δυτικῆς Εὐρώπης, Βορρᾶ καί Νότου, ἐμπορικός καί τουριστικός κόμβος. Ἀποκτᾷ ἀκριβῶς τά στοιχεῖα, τά ὁποῖα ἐλκύουν τό Ἑλληνικόν ἐπιχειρηματικόν δαιμόνιον.

Τί θά ἐμποδίσῃ τήν ἐκ νέου ἐγκατάστασιν Ἑλλήνων ἐμπόρων καί ἐπιχειρηματιῶν ἐν Τεργέστῃ; Τί ἀποκλείει τήν νέαν ἄνθησιν τῆς Ἑλληνικῆς Κοινότητος;

Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐξ ἀρχῆς ὑπεστήριξε καί ὑποστηρίζει τήν Εὐρωπαϊκήν ἐνοποίησιν καί τήν πρός Ἀνατολάς ἐπέκτασιν αὐτῆς, ὧστε τελικῶς νά συμπεριλάβῃ ἐντός αὐτῆς καί τό Ἱερόν Κέντρον τῆς Ὀρθοδοξίας. Γνωρίζομεν ὅτι ἡ ἑνότης αὕτη εἶναι πρός ὄφελος ὅλων. Ἐντός δέ τῶν ὡφελουμένων περιλαμβάνεται ἀσφαλῶς καί ἡ Ἑλληνική Κοινότης τῆς Τεργέστης, εἰς τήν ὁποίαν καί εὐχόμεθα νέας ἡμέρας δόξης.

Πιστεύομεν βαθύτατα ὅτι ἡ ἑνότης αὕτη τῶν λαῶν ἀποτελεῖ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Πιστεύομεν ὅτι τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ κινεῖ μυστικῶς τάς ἐνοποιητικάς τάσεις τῶν ἀνθρώπων, ἔστω καί ἄν ἐξωτερικῶς φαίνεται ὅτι κυριαρχοῦν τά οἰκονομικά κίνητρα καί οἱ στρατηγικοί ὑπολογισμοί. Πιστεύομεν δέ ταῦτα, διότι γνωρίζομεν ὅτι ὁ Θεός ἐπιθυμεῖ τήν εἰρήνην τῶν τέκνων Αὐτοῦ· γνωρίζομεν ὅτι ἡ “ἐπί γῆς εἰρήνη” ὑπῆρξε πρῶτον μήνυμα ἐπί τῇ Γεννήσει τοῦ Xριστοῦ καί ὅτι ὁ χαιρετισμός “εἰρήνη ὑμῖν” ὑπῆρξεν ὁ πρῶτος λόγος τοῦ Κυρίου μετά τήν Ἀνάστασιν Αὐτοῦ· γνωρίζομεν δ'ὅτι ἡ χριστιανική ἀγάπη, ἡ ἀπευθυνομένη καί πρός τούς ἐχθρούς, εὑρίσκεται ἐν πλήρει συμφωνίᾳ πρός τήν συναδέλφωσιν τῶν πρώῃν ἐχθρικῶν λαῶν.

Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὑποστηρίζει, λοιπόν, ἐνθέρμως τήν Εὐρωπαϊκήν ἐνοποίησιν ὡς Θεοῦ θέλημα καί συντελεῖ εἰς τήν ἐνίσχυσιν καί παγίωσιν αὐτῆς διά τῆς προωθήσεως τῆς ἀδελφικῆς συνεργασίας καί ἑνότητος τῶν Xριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν. Ἰδιαιτέρως βεβαίως ἔχουν προωθηθῆ κατά τάς τελευταίας δεκαετίας αἱ σχέσεις ἡμῶν μετά τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας καί κορυφαία ἀπόδειξις τῆς ἀδελφικῆς μεταξύ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν ἀγάπης ὑπῆρξεν αὐτή αὕτη ἡ συνάντησις ἡμῶν μετά τοῦ ἀγαπητοῦ πρεσβυτέρου ἀδελφοῦ Πάπα Ρώμης Ἰωάννου Παύλου Β΄.

Ἀγωνιζόμεθα καί προσευχόμεθα ὑπέρ τῆς ἑνότητος τῶν Ἐκκλησιῶν καί ὑπέρ τῆς ἑνότητος τῶν λαῶν, γνωρίζοντες πάντως ὅτι ἡ ἐπιτυχία τῶν προσπαθειῶν ἐξαρτᾶται ἐκ μόνου τοῦ Θεοῦ, διότι “οὐ τοῦ θέλοντος, οὐδέ τοῦ τρέχοντος, ἀλλά τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ” (Rωμ. 9, 16).

Διά τῶν αἰσθημάτων τούτων εὐχαριστοῦμεν ἅπαξ ἔτι τῇ εὐλογημένῃ ἱστορικῇ Κοινότητι τῆς Τεργέστης ἐπί τῇ ἐκδηλώσει πρός τήν ἡμετέραν Μετριότητα καί τήν τροφόν αὐτῆς Ἐκκλησίαν, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, καταστέφομεν αὐτήν καί τό μικρόν σήμερον πλήν ἀκμαῖον ποίμνιον αὐτῆς διά τῶν πατρικῶν καί Πατριαρχικῶν ἡμῶν εὐχῶν καί εὐλογιῶν καί ἐγείρομεν τό κύπελλον ὑπέρ τῆς εὐσταθείας τῆς Κοινότητος καί ὑπέρ τῆς ὑγείας καί τῆς εὐοδώσεως τῶν κατ'αὐτήν καί τοῦ περιουσίου λαοῦ αὐτῆς, ὑπό τήν πεπνυμένην πάντοτε προστασίαν τοῦ Ἱερωτάτου ποιμενάρχου ὑμῶν καί ἀγαπητοῦ ἡμῖν ἐν Xριστῷ ἀδελφοῦ Μητροπολίτου Ἰταλίας κυρίου Σπυρίδωνος καί τοῦ ἐκλεκτοῦ Ἱερατικῶς Προϊσταμένου ὑμῶν, τοῦ Ὁσιολογιωτάτου καί ἀγαπητοῦ Ἀρχιμανδρίτου κυρίου Τιμοθέου Ἐλευθερίου.

[ Ψηφιακό αρχείο Ι. Μητροπόλεως Ιταλίας ]