top

Ἐντιμότατοι Ἄρχοντες τῆς Βενετίας,
Ἐντιμότατε κύριε Δήμαρχε καί λοιποί,
οἱ τά πρῶτα φέροντες ἐν τῇ ὡραίᾳ καί ἐνδόξῳ ταύτῃ πόλει τοῦ Ἁγίου Μάρκου,

Πολλή ἡ συγκίνησις ἡμῶν καί βαθεῖα ἡ εὐγνωμοσύνη διά τήν μετά τοσαύτης ἐγκαρδιότητος καί τιμῆς ὑποδοχήν τῆς ἡμετέρας Μετριότητος καί τῶν συνοδευόντων ἡμᾶς εἰς τόν Οἶκον ὑμῶν καί τήν θαυμασίαν ταύτην αἴθουσαν τῆς ἐξόχου καλλιτεχνικῆς ἐμπνεύσεως. Εὐχαριστοῦμεν θερμῶς διά τάς εὐγενεῖς προσρήσεις τῆς ὑμετέρας Ἐντιμότητος, κύριε Δήμαρχε, καθώς καί διά τήν εὐκαιρίαν τῆς προσωπικῆς ταύτης κοινωνίας μετά τῶν διακεκριμένων συνεργατῶν ὑμῶν καί ἄλλων προσωπικοτήτων τῆς πόλεως. Παρακαλοῦμεν πάντας, ὅπώς δεχθῆτε τόν ἀσπασμόν ἡμῶν, τάς πατρικάς εὐχάς καί τήν Πατριαρχικήν εὐλογίαν ἐφ'ὑμᾶς καί ὁλόκληρον τόν λαόν τῆς Βενετίας.

Ἡ ἐπίσκεψις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἰς τήν Βενετίαν εὐλόγως ἐρεθίζει τήν μνήμην καί τήν συνείδησιν αὐτοῦ τε καί ἄλλων.

Καί δι'ὅσα μέν ἡ μνήμη ἀνακαλεῖ χρηστά καί εὐάρεστα, δόξαν τῷ Θεῷ καί εὐχαριστίαν ὁμολογοῦμεν. Δι'ὅσα ἀντιθέτως ἀτυχῆ καί δυσάρεστα, Παῦλον τόν Θεῖον Ἀπόστολον μιμούμενοι καί ἀκολουθοῦντες, τά ὀπίσω ἐπιλανθανόμεθα καί τοῖς ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμεθα (Φιλιπ. 3, 14). Ὄχι ἐπειδή ἐδόθη τῷ Πρωτοθρόνῳ Πατριάρχῃ τῆς κατ'Ἀνατολάς Ὀρθοδοξίας ἐξουσία ἀναδρομικῆς τινος ἀφέσεως πλημμελημάτων καί παροραμάτων, διαπραχθέντων ἐν τῇ διαδρομῇ τῆς Ἱστορίας. Ἀλλ'ἐπειδή ἀνετέθη αὐτῷ καί παντί πιστεύοντι ἡ διακονία τῆς καταλλαγῆς (Β΄ Κορ, 5, 18), ἧς ὑπέρ ποτε ἄλλοτε χρείαν ἔχομεν σήμερον οἱ πάντες. Καί ἐπί πλέον, ἐπειδή ἡ νέα πραγματικότης τῆς Εὐρώπης καί ὁλοκλήρου τοῦ κόσμου ἐπιβάλλουν ἀναθεώρησιν, ἐάν μή καί πλήρη ἐγκατάλειψιν τοῦ τρόπου ἐκείνου θεάσεως τῶν πραγμάτων, ὅστις, ἀναδεικνύων τάς σκιάς τοῦ παρελθόντος εἰς ὕψιστον κριτήριον καί μέτρον τῶν πάντων, παγιδεύει τήν σκέψιν καί ἐγκλωβίζει τό ὅραμα.

Γνωστόν τυγχάνει, ἄλλωστε, τοῖς πᾶσιν, ὅτι ἐν τῇ καθ'ἡμᾶς Ἀνατολῇ ἡ μακρά κυριαρχία τῆς Βενετίας εἶχε καί τάς φωτεινάς αὐτῆς στιγμάς καί τάς δημιουργικάς ἐξάρσεις. Καί ἐσφράγισε πολυτρόπως τήν φυσιογνωμίαν τῶν τόπων καί τήν συνείδησιν τῶν λαῶν, οἵτινες δέν ἀπέκρυπτον τόν θαυμασμόν αὐτῶν δι'ὅσα ἔβλεπον ὡς ἄξια θαυμασμοῦ. Ἀναφέρομεν ἐνδεικτικῶς στίχους τινας παλαιοῦ δημώδους ᾂσματος ἐκ τῆς νήσου Κρήτης, τῆς τόσον στενῶς μετά τῆς Βενετίας συνδεομένης, ἐκκλησιαστικῶς δέ εἰς τό καθ'ἡμᾶς Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὑπαγομένης.

Εἰς τό ποίημα, λοιπόν, τοῦτο, ὁ εὐλογημένος ποιητής-λαός τῆς Μεγαλονήσου ᾂδει καί ταῦτα:

Κόρη γαϊτάνιν ἔπλεκε χρόνους καί πέντε μῆνες καί δεκαπάντε Σάββατα καί δεκαοχτώ Δευτέρες. Μέσα 'πλεκε τόν οὐρανό, τ'ἄστρη καί τό φεγγάρι μέσα 'πλεκε τή θάλασσα, κάτεργα καί καράβια, μέσα 'πλεκεν Ἀνατολή μαζί μέ τά σεράγια, μέσα 'πλεκε τή Βενετιά μ'οὖλα τζη τά παλάτια....

Οὕτω πως εἶδον αἱ παρελθοῦσαι γενεαί τάς ἀντιπαλότητας τῶν σχέσεων καί τάς συγκλίσεις τῶν καρδιῶν αὐτῶν. Ἡμέτερον κοινόν καθῆκον εἶναι ἀναμφιβόλως ἡ καλυτέρα δυνατή πλοκή τοῦ μέλλοντος τῶν σχέσεων μεταξύ τοῦ λαοῦ τῆς Βενετίας, ὁ ὁποῖος ἐπαξίως ἐπέπλεξεν ὑμᾶς ὡς Ἄρχοντας αὐτοῦ, καί τοῦ ἡμετέρου ποιμνίου, τόσον τοῦ εἰς τάς οἰκείας πατρίδας διαβιοῦντος, ὅσον καί τοῦ ἐν διασπορᾷ τελοῦντος καί μάλιστα τοῦ ἐν Βενετίᾳ καί τοῖς περιχώροις αὐτῆς εὑρισκομένου.

Ἀπό τῆς ἡμετέρας πλευρᾶς δύο τινά ἐπιθυμοῦμεν ὅπως ἐξάρωμεν ἐν προκειμένῳ ἰδιαιτέρως: τήν ἐγκαθίδρυσιν ἐν Βενετίᾳ τῆς ἡμετέρας Ἱερᾶς Μητροπόλεως τῆς Ἰταλίας καί τήν ἐν τῇ πόλει ὑμῶν λειτουργίαν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἰνστιτούτου Βυζαντινῶν καί Μεταβυζαντινῶν Σπουδῶν.

Ἡ ἀπόφασις ἡμῶν, ὅπως ἐπιλέξωμεν τῆς Βενετίαν ὡς ἕδραν τῆς νεοσυστάτου Μητροπόλεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριαρχείου διά τήν περιοχήν τῆς Ἰταλίας ὑπῆρξε φυσική συνέπεια τοῦ ἱστορικοῦ παρελθόντος. Διότι ἐπί αἰῶνας ὅλους ἡ Βενετία ἐφιλοξένησε μίαν τῶν πλέον ἀνθηρῶν Κοινοτήτων τῆς Ἑλληνορθοδόξου διασπορᾶς καί ἐλειτούργησε καί κατά τοῦτο ὡς ἡ κατ'ἐξοχήν γέφυρα μεταξύ Ἀνατολῆς καί Δύσεως. Ἀκριβῶς δέ τήν γεφυροποιόν ταύτην ἀποστολήν γνωρίζει καί ὡς ἰδιάζουσαν διακονίαν αὐτοῦ ὁ Ἱερώτατος Μητροπολίτης Ἰταλίας καί ἀγαπητός ἡμῖν ἐν Xριστῷ ἀδελφός κύριος Σπυρίδων, ὅστις διά τήν ἐκπλήρωσιν τῆς ἀποστολῆς ταύτης μεγάλως ὑπολογίζει εἰς τήν συνέχισιν τῆς εὐμενοῦς διαθέσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν, δημοτικῶν καί λοιπῶν Ἀρχῶν τῆς Βενετίας καί τοῦ εὐγενοῦς λαοῦ αὐτῆς τόσον πρός τό πρόσωπον τοῦ Ἐπισκόπου, ὅσον καί πρός τόν ἱερόν θεσμόν, τόν ὁποῖον ὑπηρετεῖ, κατ'ἐπέκτασιν δέ καί πρός αὐτό τοῦτο τό καθ'ἡμᾶς Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον.

Ὅσον ἀφορᾷ εἰς τό Ἑλληνικόν Ἰνστιτοῦτον, περιοριζόμεθα εἰς μόνην τήν ἐπισήμανσιν τοῦ γνωστοῦ, ἄλλωστε, τοῖς πᾶσι γεγονότος, ὅτι διά τοῦ πολυτίμου ἤδη ἐρευνητικοῦ καί ἐκδοτικοῦ ἔργου αὐτοῦ ἔχει ἀποδείξει πλήρως ὄχι μόνον τήν χρησιμότητα, ἀλλά καί τήν ἀναγκαιότητα τῆς ὑπάρξεως καί περαιτέρω ἀναπτύξεως αὐτοῦ.

Ἀποθέτοντες πολλάς ἐλπίδας διά τε τήν Ἱεράν Μητρόπολιν καί διά τό Ἰνστιτοῦτον εἰς τό προσωπικόν ὑμῶν ἐνδιαφέρον, Ἐντιμότατε κύριε Δήμαρχε, καί τήν συμπάθειαν τῆς πόλεως ὑμῶν, προσβλέποντες δέ εἰς περαιτέρω θετικήν ἀνάπτυξιν τῶν σχέσεων τῆς Βενετίας μετά τοῦ καθ'ἡμᾶς ἑλληνορθοδόξου χώρου, μετά τοῦ ὁποίου συνέδεσεν αὐτήν ἡ ἱστορία, εὐχαριστοῦμεν καί αὖθις διά τήν θερμήν ὑποδοχήν καί τήν πλουσίαν φιλοξενίαν καί εὐχόμεθα πατρικῶς, ὅπως Κύριος ὁ Θεός φυλάττῃ ὑμᾶς καί τήν πόλιν ὑμῶν, πρεσβείαις τῶν Ἁγίων Μάρκου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ καί Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου. Ἀμήν!

[ Ψηφιακό αρχείο Ι. Μητροπόλεως Ιταλίας ]