top

Ἀρ. Πρωτ. 340/96

Τῇ Αὐτοῦ Θειοτάτῃ Παναγιότητι
τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ
κυρίῳ μοι κυρίῳ Βαρθολομαίῳ,

προσκυνητῶς.

Παναγιώτατε καί θειότατε Πάτερ καί Δέσποτα,

Εὐλαβῶς ὑποβάλλω τῇ Ὑμετέρᾳ σεπτῇ Κορυφῇ, ὅτι ὡλοκληρώθη πρό τινος ἡ δευτέρα καὶ τελικὴ φάσις τῶν μετὰ τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν τῆς Ἰταλίας γραπτῶν καὶ προφορικῶν συνεννοήσεων ἐπὶ τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας, περὶ ὧν ἐπὶ τὸ λεπτομερέστερον ἐν τῷ ἐπισυναπτομένῳ ᾧδε σημειώματι.

Συνυποβάλλω ὅθεν τὸ ἐκ τῶν ὡς ἄνω συνεννοήσεων προκύψαν τελικὸν σχέδιον τοῦ Καταστατικοῦ τούτου Χάρτου πρὸς μελέτην καὶ ἐξέτασιν ὑπὸ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας.

Τυγχάνων τῆς ἐγκρίσεως καὶ εὐλογίας τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ὁ Καταστατικὸς οὗτος Χάρτης ὑποβληθήσεται πάραυτα τῷ Ὑπουργείῳ Ἐσωτερικῶν, τῆς περιόδου ταύτης κρινομένης πολιτικῶς ὡς εὐνοϊκῆς πρὸς προώθησιν τοῦ ὅλου θέματος τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὡς νομικοῦ προσώπου.

Καὶ ἐπὶ τούτοις τὴν τιμίαν τε καὶ χαριτόβρυτον δεξιὰν τῆς Ὑμετέρας θεοτιμήτου Κορυφῆς εὐλαβῶς κατασπαζόμενος, τὰς θεοπειθεῖς δ’ Αὐτῆς πατρικὰς εὐχὰς καὶ εὐλογίας ταπεινῶς ἐξαιτούμενος, ὑποδιατελῶ,

ἐν Βενετίᾳ τῇ 27ῃ Ἰουλίου 1996,

[ χειρογράφως:

μετά βαθυτάτου σεβασμοῦ

καί υἱϊκῆς ἀφθίτου εὐγνωμοσύνης,   ]

[ ὑπογραφή ]

( †  ὁ Ἰταλίας Σπυρίδων )

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α
ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΩΝ

ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΩΣ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΙΤΑΛΙΑΣ

Αἱ συνεννοήσεις μεταξὺ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ τῆς ἁρμοδίας ἐπὶ τῶν Μὴ Ρωμαιοκαθολικῶν Δογμάτων Διευθύνσεως τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν τῆς Ἰταλίας ἐπὶ τοῦ θέματος τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου καὶ τῆς ὡς νομικοῦ προσώπου ἀναγνωρίσεως τῆς πρώτης ἤρξαντο κατὰ τὸ 1992, διεξήχθησαν δὲ συγκεκριμένως μεταξὺ τοῦ Μητροπολίτου Ἰταλίας καὶ τοῦ ἐλλογιμωτάτου κ. Vittorio Parlato, καθηγητοῦ τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ τοῦ Urbino καὶ συμβούλου τῆς ὡς ἄνω Διευθύνσεως. Αἱ συνεννοήσεις διήρκεσαν μέχρι τέλους τοῦ ἔτους 1993, κατὰ Φεβρουάριον δὲ τοῦ 1994 ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ὑπέβαλε τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ τὸ ἐκ τῶν συνεννοήσεων τούτων προκύψαν σχέδιον Καταστατικοῦ αὐτῆς Χάρτου. Ἐγκριθέντος τοῦ Καταστατικοῦ τούτου Χάρτου ὑπὸ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ὑπέβαλε κατ’ Ἰούνιον τοῦ 1995, διὰ τῆς Νομαρχίας Βενετίας, αἴτησιν πρὸς ἀναγνώρισιν αὐτῆς ὡς Νομικοῦ Προσώπου Ἰταλικοῦ Δικαίου. Ἡ αἴτησις αὕτη συνωδεύετο ὑπὸ θετικωτάτης εἰσηγήσεως τοῦ Νομάρχου Βενετίας, συνηγοροῦντος ὑπὲρ τῆς ταχείας ἀναγνωρίσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

Τὸ Ὑπουργεῖον τῶν Ἐσωτερικῶν ἀπήντησεν ἐν βραχεῖ σχετικῶς διαστήματι διατυποῦν, παρὰ τὰς ὡς ἄνω συνεννοήσεις, δεκάδα περίπου νέων παρατηρήσεων ἐπὶ τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

*  *  *

Ἐκ τῶν παρατηρήσεων τούτων δέον ἵνα ὑπογραμμισθῶσι δύο κυρίως :

α) ἡ σχετικὴ πρὸς τὸ ἄρθρον 7 (“Ὁ Μητροπολίτης δικαιοῦται, παρισταμένης ἀνάγκης, ἵνα εἰσηγηθῇ τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριαρχείῳ τὴν τροποποίησιν ἢ συμπλήρωσιν τοῦ παρόντος Καταστατικοῦ Χάρτου, τοῦ τελευταίου δυναμένου, κατόπιν γνωμοδοτήσεως τοῦ Μητροπολίτου ἵνα προέλθῃ εἰς τροποποίησιν τοῦ Καταστατικοῦ τούτου Χάρτου ἐν τῷ συνόλῳ ἢ ἐν τοῖς ἐπὶ μέρους αὐτοῦ”), καθ’ ἣν οὐδὲν σῶμα, πλὴν τοῦ Κοινοβουλίου ἢ τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, δύναται ἵνα τροποποιῇ ὑπάρχοντα ἤδη ἰταλικὸν νόμον, καὶ

β) ἡ σχετικὴ πρὸς τὸ ἄρθρον 3, 1 (“Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἐξαρτῶνται αἱ εἰς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ἀνέκαθεν ὑπαγόμεναι καὶ ὡς ἰταλικὰ νομικὰ πρόσωπα ἀνεγνωρισμέναι ἑλληνορθόδοξοι Κοινότητες, Ἐκκλησίαι καὶ Ἀδελφότητες, μεταξὺ τῶν ὁποίων αἱ τῆς Βενετίας..., τῆς Νεαπόλεως..., τῆς Τεργέστης ...”), καθ’ ἣν θὰ ἔδει ἵνα αἱ ἀρχαῖαι ἡμῶν Ἀδελφότητες ἢ Κοινότητες (Βενετίας, Νεαπόλεως καὶ Τεργέστης), ὡς νομικὰ πρόσωπα ἰταλικοῦ δικαίου, συναινέσωσι προηγουμένως εἰς τὴν καὶ διὰ νόμου ὑπαγωγὴν αὐτῶν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει.

Τὴν μὲν πρώτην ἐκ τῶν παρατηρήσεων τούτων ἡ Ἱ. Μητρόπολις ἐθεώρησεν καὶ ὡς λογικὴν καὶ ὡς ἰσχυρὰν νομικὴν βάσιν ἔχουσαν, ἀλλὰ συγχρόνως καὶ ὡς οὐδὲν κατ’ οὐσίαν ἀφαιροῦσαν ἀπὸ τοῦ Καταστατικοῦ τούτου Χάρτου, ἅτε δὴ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, συνῳδὰ τοῖς λοιποῖς ἐν τῷ Καταστατικῷ ἄρθροις, διατηρούσης πάντοτε τὸν πλήρη καὶ ἀπόλυτον ἐπὶ τοῦ Μητροπολίτου ἔλεγχον.

Ἡ δευτέρα δὲ παρατήρησις ἐθεώρηθη ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὡς θέτουσα ἐν ἀμφιβόλῳ τὴν ἤδη ἀσκουμένην ὑπ’ αὐτῆς κανονικὴν ἐπὶ τῶν ἐν λόγῳ ἀρχαίων Κοινοτήτων δικαιοδοσίαν, γενικώτερον δὲ ὡς ἀντίθετον πρὸς τοὺς Ἱεροὺς Κανόνας.

*  *  *

Κατόπιν τούτων ἦλθεν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις εἰς νέας μακρὰς μετὰ τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν συνεννοήσεις. Τὰς ἐκ μέρους τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως συζητήσεις διεξήγαγε κατὰ τὴν φάσιν ταύτην ὁ ὁσιολογιώτατος ἱερομόναχος κ. Νεῖλος Barone-Adesi, καθηγητὴς τοῦ Ρωμαϊκοῦ Δικαίου ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ Τεργέστης, ἐπιδιώξας ὅπως, βάσει νομικῶν καὶ κανονολογικῶν γνωμοδοτήσεων, ἐξηγήσῃ ὅτι, ἐν ἀντιθέσει πρὸς ὅσα συμβαίνουσιν ἐν τῷ προτεσταντικῷ κόσμῳ, αὐτή αὕτη ἡ γένεσις ὀρθοδόξου τινὸς κοινότητος ἀποτελεῖ πρᾶξιν ἐπισκοπικήν, ἑπομένως δέ, ἀφ’ ἧς ἱδρύεται ὀρθόδοξός τις κοινότης, θεωρεῖται δεδομένη καὶ ἡ ἐξ ἐπισκόπου κανονικὴ αὐτῆς ἐξάρτησις, οὐδὲ δύνανται ἵνα ὑπάρξωσιν ἐν τῇ Ὀρθοδοξίᾳ κοινότητες μὴ ὑπαγόμεναι ἐπισκόπῳ.

Γενομένης κατανοητῆς καὶ ἀποδεκτῆς τῆς ἐν προκειμένῳ δοθείσης ἐξηγήσεως, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἐπέφερεν εἰς τὸ Καταστατικὸν αὐτῆς κατὰ Δεκέμβριον τοῦ 1995 πάσας τὰς ἄλλας ζητηθείσας ἀσημάντους κατ’ οὐσίαν τροποποιήσεις συμφώνως ταῖς ὑποδείξεσι τοῦ Ὑπουργείου.

*  *  *

Μετ’ οὐ πολὺ ὅμως τὸ Ὑπουργεῖον ἐγνώρισεν ἐγγράφως τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει, ὅτι συμφώνως πρὸς πρόσφατον αὐτοῦ Ἐγκύκλιον Γράμμα, ἀφορῶν εἰς τὴν ἀναγνώρισιν νομικῶν προσώπων, θὰ ἔδει ἵνα προστεθῇ εἰς τὸ Καταστατικὸν καὶ ὁ ἀριθμὸς τοῦ τραπεζικοῦ λογαριασμοῦ τῆς Ἱ. Μητροπόλεως, δηλωθῇ δὲ ἅμα δεδεσμευμένον τι ποσόν, ὡς ἀποδεικτικὸν τῆς οἰκονομικῆς βιωσιμότητος τοῦ ὑπὸ ἀναγνώρισιν νομικοῦ προσώπου.

Ληφθείσης ὑπ’ ὄψιν καὶ τῆς τελευταίας ταύτης τοῦ Ὑπουργείου ὑποδείξεως, προσετέθη εἰς τὸ Καταστατικὸν ὁ ἀριθμὸς τοῦ τραπεζικοῦ λογαριασμοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ἐδηλώθη δὲ τὸ πόσον τῶν ἑκατὸν καὶ δεκαπέντε ἑκατομμυρίων ἰταλικῶν λιρεττῶν (Lir. 115. 000. 000), ἤτοι ἑβδομήκοντα καὶ ἓξ χιλιάδων δολλαρίων ($ 76. 000) περίπου, ὡς δεδεσμευμένον.

*  *  *

Οὕτως, ἔληξαν αἱ τελικαὶ αὗται μετὰ τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν συνεννοήσεις, ἡ δὲ Ἱερὰ Μητρόπολις ὑποβάλλει νῦν τὴν νέαν ταύτην μορφὴν τοῦ Καταστατικοῦ αὐτῆς Χάρτου τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ πρὸς μελέτην καὶ ἔγκρισιν. Τυγχάνων τῆς ἐγκρίσεως καὶ εὐλογίας τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ὁ Καταστατικὸς οὗτος Χάρτης ὑποβληθήσεται πάραυτα τῷ Ὑπουργείῳ Ἐσωτερικῶν διὰ τὰ περαιτέρω.

27 Ἰουλίου 1996