top

ΠΡΑΚΤΙΚΑ

Συνεδριάσεως τής Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου
τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής
5ης Μαρτίου 1998

Εν Νέα Υόρκη

Σήμερον, 5ην του μηνός Μαρτίου του 1998ου έτους, ημέραν Πέμπτην και περί ώραν 10ην π.μ. συνήλθεν εν τη συνοδική αιθούση του εν Νέα Υόρκη Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου εις τακτικήν εαρινήν συνεδρίαν η Επαρχιακή Σύνοδος τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής προς διαβούλευσιν επί των θεμάτων τής παρακατιούσης Ημερησίας Διατάξεως.

α)  Επισκόπησις Πατριαρχικής Επισκέψεως·
β)  Προετοιμασία προσεχούς Κληρικολαϊκής Συνελεύσεως·
γ)  Διακανονισμός ζητήματος ανασυγκροτήσεως Leadership 100·
δ)  Επανέναρξις εργασιών SCOBA·
ε)  Ζήτημα παυθέντος πρεσβυτέρου Εξηνταβελώνη (Nicklas)·
ς)  Ι. Θεολογική Σχολή Τιμίου Σταυρού - Εξελίξεις·
ζ)  Αλλαγαί τμηματαρχών εν τη έδρα τής Ι. Αρχιεπισκοπής·
η)  Μοναχισμός εν τη Ι. Αρχιεπισκοπή Αμερικής·
θ)  Μισθοδοσίαι·
ι)  Οργάνωσις εορταστικών εκδηλώσεων επί τη 3η χιλιετία του χριστιανισμού·
ια) Άλλα τυχόν επίκαιρα θέματα.

Μετέσχον τής συνεδρίας:
- ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Σπυρίδων, Πρόεδρος
-ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κρήνης και Πρόεδρος Σικάγου
κ. Ιάκωβος
- ο Σεβασμώτατος Μητροπολίτης Δαρδανελλίων και Πρόεδρος Αγίου Φραγκίσκου κ. Αντώνιος
- ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αίνου και Πρόεδρος Πιττσβούργου
κ. Μάξιμος
- ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ανέων και Πρόεδρος Βοστώνης
κ. Μεθόδιος καί
- ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προικονήσου και Πρόεδρος Ντένβερ
κ. Ησαΐας

Τής συνεδρίας μετέσχον ωσαύτως:
- ο Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Πασσιάς, Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος, εν τη ιδιότητι του Αρχιγραμματεύοντος τής Ι. Επαρχιακής Συνόδου, καί
- ο Δρ. Αθανάσιος Αλεξ. Φούρλας, Αρχιγραμματεύς τής Ι. Αρχιεπισκοπής, εν τη ιδιότητι του Κωδικογράφου.

Η έναρξις τής συνεδρίας εγένετο δια προσευχής, ψαλέντος του Απολυτικίου “Ευλογητός εί Χριστέ ο Θεός ημών...”

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος, αφού συνεχάρη τους Ιερωτάτους Συνοδικούς επί τη προαγωγή αυτών εις Μητροπολίτας, έδωκεν τον λόγον εις τον Αρχιγραμματέα προς ανάγνωσιν εις επήκοον πάντων των πρακτικών τής τελευταίας συνεδρίας τής 25ης Σεπτεμβρίου 1997. Τα πρακτικά ενεκρίθησαν υπό τής Συνόδου μετά την ενσωμάτωσιν δυο ελαφρώς αναδιατυπωθέντων σημείων.

α)  Επισκόπησις Πατριαρχικής Επισκέψεως:

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος ανεφέρθη συντόμως εις την Πατριαρχικήν Επίσκεψιν του παρελθόντος Φθινοπώρου και τα έξοδα αυτής, σημειώσας ότι το ταξίδιον εστοίχισεν εν όλω περί τα δυο εκατομμύρια (2.000.000) δολλαρίων. Κατά την σχετικήν ενδιάμεσον ενημέρωσιν αυτού υπό του Διευθυντού του Τμήματος Οικονομικών κ.
Ιερωνύμου Δημητρίου (Jerry Dimitriou) εγένετο λόγος περί ελλείμματος τής τάξεως των διακοσίων έως τριακοσίων χιλιάδων (200.000-300.000) δολλαρίων. Μετά την αποχώρησιν του κ. Δημητρίου εκ τής Ι. Αρχιεπισκοπής το πραγματικόν έλλειμμα απεδείχθη, ότι ήτο τής τάξεως του ενός εκατομμυρίου τριακοσίων χιλιάδων (1.300.000) δολλαρίων. Ακόμη και μετά την αποστολήν των παρά των Επισκοπών οφειλομένων ποσών, περί του ύψους των οποίων δύναται να πληροφορήση τους Αγίους Αδελφούς ο Γεν. Αρχιερατικός Επίτροπος, το χρέος, ως ετόνισεν ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος, θέλει παραμείνει αρκούντως υψηλόν.

Εν τούτοις δεν χωρεί απαισιοδοξία, διότι το ποσόν πρόκειται να καλυφθή από αναμενομένας δωρεάς, εάν και εφ’ όσον ο την ευθύνην τής οργανώσεως του Πατριαρχικού ταξειδίου φέρων αιδεσιμολογιώτατος πρωτοπρεσβύτερος κ. Αλέξανδρος Καρλούτσος δεν δυνηθή ν’ ανταποκριθή εις τας καθηκόντως ανειλημμένας υποχρεώσεις αυτού.

Εις ερώτησιν τεθείσαν υπό του Αγίου Αίνου κ. Μαξίμου περί του που πρέπει ν’ αποσταλώσι τα εκ τής Επισκοπής αυτού προερχόμενα χρηματικά ποσά, εις την Αρχιεπισκοπήν ή εις Φανάριον απ’ ευθείας, ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος υπογραμμίζων ότι, χάριν τής τάξεως, καλόν είναι να γνωρίζη η Ιερά Αρχιεπισκοπή τα εκ τής Αμερικής προερχόμενα χρηματικά ποσά και που αποστέλλονται.

Παρεμβαίνων ο Άγιος Κρήνης κ. Ιάκωβος ανέφερεν ότι π.χ. οι Μητροπολίται Παναμά και Χόνγκ Κόνγκ λαμβάνουσι ποσά τινα παρά του ταμείου τής Ιεραποστολής, το οποίον και οφείλει να κοινοποιή τούτο εις την Ι. Αρχιεπισκοπήν.

Τονίσας ακολούθως ότι το Πατριαρχικόν ταξίδιον εστέφθη υπό μεγάλης επιτυχίας, εσημείωσεν ότι τα έξοδα αυτού υπήρξαν τεράστια. Ανέφερεν, ότι κατά το ταξίδιον του αειμνήστου Πατριάρχου Δημητρίου, η Επισκοπή Σικάγου είχε καταβάλει εκατόν χιλιάδας (100.000) δολλαρίων, ενώ σήμερον έχει έλλειμμα του αυτού ύψους συν εκατόν πεντήκοντα χιλιάσι (150.000) δολλαρίων, τα οποία πρέπει να εξευρεθούν ακόμη.

Η προσπάθεια προς περισυλλογήν των απαιτουμένων χρηματικών ποσών δεν απέφερεν, ως είπε, τα αναμενόμενα αποτελέσματα λόγω του γεγονότος ότι ο αιδεσιμολ. πρωτοπρεσβύτερος κ. Α. Καρλούτσος είχεν ήδη συγκεντρώσει χρηματικά ποσά και εκ τής περιοχής του Σικάγου.

Εν συνεχεία ο Άγ. Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος ετόνισεν, ότι ο αιδεσιμολ. πρωτοπρεσβύτερος κ. Α. Καρλούτσος είχε την αποκλειστικήν ευθύνην δια την οργάνωσιν τής Πατριαρχικής επισκέψεως και την εκτέλεσιν του όλου αυτής προγράμματος. “Ο χειρισμός από τον υπεύθυνον υπήρξε κάπως ανεύθυνος” είπεν χαρακτηριστικά και προσέθεσεν επί λέξει εις έντονον ύφος “κάποιος πρέπει να καθίση στο σκαμνί”. Πως είναι δυνατόν να ζητούνται ευθύνες από ημάς, όταν ημείς δεν είχομεν λόγον εις τον προγραμματισμόν του ταξιδίου και την εκτέλεσιν αυτού; Ο Άγιος Φραγκίσκος μας άφησε έλλειμμα εξακοσίων χιλιάδων (600.000) δολλαρίων και δεν εννοούμεν να εξοφλήσωμεν άλλα χρέη προς την Αρχιεπισκοπήν. Μόνον δια τα έξοδα εις Ουάσιγκτον θα ημπορούσαμε να συνεισφέρουμεν από κοινού μετά τής Αρχιεπισκοπής.

Εδώ όμως, εσημείωσεν ο Άγιος Δαρδανελλίων, γίνεται λόγος δι’ έξοδα τής κλάσεως των τριών εκατομμυρίων (3.000.000) δολλαρίων μόνο δια το ταξίδι Ουάσιγκτον - Νέα Υόρκη!

Παρεμβαίνων εις το σημείον αυτό ο Άγιος Αίνου κ. Μάξιμος εσημείωσεν, ότι μόνον δια το Odyssee Channel μας εζητήθησαν τριάκοντα πέντε χιλιάδες (35.000) δολλάρια!

Καί ο Άγιος Ανέων κ. Μεθόδιος συνεπλήρωσεν, ότι και δια την εκδήλωσιν στο Tufts University εζητήθησαν πολλά χρήματα!

Ο Άγιος Κρήνης κ. Ιάκωβος ανέφερεν ότι ο “ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ” έκαμε λόγον δια δεκατρία εκατομμύρια (13.000.000) δολλάρια με τα οποία έφυγεν ο Πατριάρχης!! Ενώ είναι γνωστό ότι τα πρώτα διακόσιες χιλιάδες (200.000) δολλάρια έχουν κατατεθή εις ειδικόν λογαριασμόν μέχρις ότου συγκροτηθή το Endowment Fund.

Εις το σημείον αυτό ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων εδήλωσεν επιγραμματικά: “Φοβερές οι επιπτώσεις στα οικονομικά. Πρέπει να ζητηθή απολογισμός”.

Πόσα υπήρξαν τα πραγματικά έξοδα; αναρωτήθηκε ο Άγιος Ανέων κ. Μεθόδιος. Ο Άγιος Δαρδανελλίων ανέφερεν ότι κατά την πατριαρχικήν επίσκεψιν του μακαριστού Δημητρίου είχαν τότε καθορισθή τα έξοδα των Επισκοπών. Υπήρξε δηλαδή καταμερισμός ευθυνών. Ημείς τώρα εις τον Άγιον Φραγκίσκον είχομεν συμμετοχήν με το ποσόν των εξακοσίων χιλιάδων (600.000) δολλαρίων, το οποίον και μας εστοίχισε πολύν ιδρώτα!

Ο πατήρ Γεώργιος Πασσιάς ανέφερεν ότι η συμμετοχή εκάστης Επισκοπής ανέρχεται εις το ποσόν των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) δολλαρίων και τής Αρχιεπισκοπής εις επτακοσίας χιλιάδας (700.000), προσθέσας ότι η Αρχιεπισκοπή προβαίνει τώρα εις δανεισμόν τριακοσίων πεντήκοντα χιλιάδων (350.000) δολλαρίων προς κάλυψιν των χρεών της. Εσημείωσεν δε ακόμη, ότι ενώ ο Διευθυντής των Οικονομικών κ. Δημητρίου είχε κάμει λόγον δι’ έλλειμμα διακοσίων έως τριακοσίων χιλιάδων (200.000 - 300.000) δολλαρίων τελικά προέκυψε έλλειμμα ενός εκατομμυρίου τριακοσίων χιλιάδων (1.300.000)!

“Κάποιος πρέπει ν’ αναλάβη τις ευθύνες του”, εβροντοφώνησε και πάλιν ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος. Αφού μάλιστα υπήρξεν απόκρυψις του πραγματικού ελλείμματος και ενώπιον του Αρχιεπισκόπου.

Εις το σημείον αυτό ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων απήτησε την σύστασιν Τριμελούς Ειδικής Επιτροπής προς έλεγχον των Οικονομικών του πατριαρχικού ταξιδίου, προτείνοντας τον κ. Μαυρουδή ως πρώτο μέλος της, διαχωρίζοντας την θέσιν του επί του προκειμένου ως είπεν.

Μετά την παρατήρησιν του Αγίου Προικονήσου κ. Ησαΐου, ότι και η ιδική του Επισκοπή εχει έλλειμμα απ’ αυτήν την υπόθεσιν, και την δήλωσιν του Αγίου Δαρδαναλλίων κ. Αντωνίου, ότι ο ίδιος του θέλει ζητήσει ευθύνας ενώπιον του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου, ο τελευταίος απεδέχθη την συμμετοχήν του εις την ως άνω Επιτροπήν, τής οποίας το τρίτο μέλος θέλει επιλέξει ομού μετά του κ. Μαυρουδή.

Εις ερώτησιν τέλος του Αγίου Κρήνης κ. Ιακώβου, αν υπήρξε “Προϋπολογισμός” του όλου πατριαρχικού ταξιδίου, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων απήντησεν ότι μόνον “Απολογισμός” ελήφθη, κατακλείων ούτω το πρώτον αυτό θέμα τής Ημερησίας διατάξεως.

β)  Προετοιμασία προσεχούς Κληρικολαϊκής Συνελεύσεως:

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων αφού ανέφερεν ότι γενικός συντονιστής τής Κληρικολαϊκής Συνελεύσεως του Orlando κατά τον προσεχή Ιούλιον είναι ο πατήρ Γαβριήλ Καράμπης, είπεν ότι αι γενικαί κατευθυντήριαι γραμμαί στοχεύουν εις την καλλιέργειαν και δημιουργίαν πνευματικωτέρας ατμοσφαίρας και εις την συστηματικωτέραν οργάνωσιν και λειτουργίαν των Ομάδων Εργασίας, αι οποίαι και θα είναι αυτήν την φοράν ηυξημέναι εν συγκρίσει προς το παρελθόν.

Ωσαύτως ανέφερεν, ότι έχει ήδη υποβληθή ο σχετικός προϋπολογισμός, ο οποίος και απομένει να εγκριθή υπό τής προς τούτο αρμοδίας Επιτροπής.

Λαβών τον λόγον ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος επληροφόρησεν την Σύνοδον, ότι η Κληρικολαϊκή Συνέλευσις τής ιδικής του Επισκοπής διετύπωσεν ήδη προτάσεις προς υποβολήν και συζήτησίν των εις την εν Orlando Κληρικολαϊκήν Συνέλευσιν και αι οποίαι αφορούν:
- την αναθεώρησιν του Συντάγματος τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής
- την αναδιοργάνωσιν τής οικονομικής δομής αυτής
- την ισχύν των ιδίων μετρών και σταθμών δια τα οικονομικά τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής, και εκείνων των επί μέρους Επισκοπών.

Τά σχετικά περί Μητροπολιτοποιήσεως τα εγνωστοποίησεν, ως είπεν, εγγράφως εις την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαίον.

Παρεμβαίνων ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων εδήλωσεν λακωνικώτατα: “Η θέσις μου είναι όχι άνοιγμα άλλου μετώπου περί ανεξαρτητοποιήσεως των Επισκοπών”. Το Πατριαρχείον επρόσθεσεν θα προβή εις την αναθεώρησιν του καταστατικού χάρτου.

Δευτερολογών ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος εσημείωσεν, ότι είναι διάχυτος η επιθυμία δι’ αναθεώρησιν του καταστατικού χάρτου τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής και ότι το θέμα θα έλθη προς συζήτησιν εις την Κληρικολαϊκήν του Orlando. Θα ήτο καλόν, ως είπεν, να έχει μεθοδευθή το όλον θέμα και να προληφθή τυχόν συζήτησις με δήλωσιν του Αρχιεπισκόπου, ότι η επί τούτου επιτροπή επεξεργάζεται ήδη τον καταστατικόν χάρτην.

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων εδήλωσεν και πάλιν επιγραμματικώτατα: “Συμφωνώ δια το θέμα τής αναθεωρήσεως, διαφωνώ ως προς το χρονικό σημείο”.

Εις το σημείον αυτό παρενέβη ο Άγιος Αίνου κ. Μάξιμος αναρωτηθείς, μήπως θα έπρεπε να γίνη κάποια διάκρισις εν σχέσει προς την ισχύουσαν κατάστασιν εις Καναδάν και Παναμάν π.χ.: Να εμφανισθή δηλαδή ότι τόγε νυν δεν έχομεν καταστατικόν χάρτην και ότι η μελέτη και επεξεργασία του δια την αναθεώρησιν και αναγκαίαν προσαρμογήν εις την νέαν κατάστασιν ευρίσκεται εν εξελίξει.

Παρεμβαίνων ο Άγιος Κρήνης κ. Ιάκωβος είπεν ότι συμφωνεί με τας απόψεις του Αγίου Δαρδανελλίων επί του θέματος. Άλλωστε, ως εσημείωσεν, αυτό το ήθελε και η Μήτηρ Εκκλησία ως απαίτησιν του Κανονικού και Εκκλησιαστικού Δικαίου.

Εις την Κληρικολαϊκήν Συνέλευσιν του Orlando δέον να τονισθή, ότι η αναθεώρησις και προσαρμογή του καταστατικού χάρτου είναι αναγκαία και ότι μετά την επεξεργασίαν του θ' αποσταλή εις το Πατριαρχείον προς έγκρισιν και επικύρωσιν.
Τριτώνων ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος εδήλωσεν και αύθις, ότι το θέμα είναι η επιλογή του χρονικού σημείου.

Διευρύνων τας προηγουμένας σκέψεις του ο Άγιος Δαρδαναλλίων κ. Αντώνιος εσημείωσεν, ότι το Οικουμενικόν Πατριαρχείον έχει το δικαίωμα να προβή εις τας Κανονικάς Πράξεις, κάτι το οποίον δεν χρήζει τής επικυρώσεως υπό τής Κληρικολαϊκής Συνελεύσεως. Η Κληρικολαϊκή Συνέλευσις έχει το δικαίωμα υποβολής αιτημάτων, η Μήτηρ Εκκλησία όμως αποφασίζει οριστικά και αμετάκλητα. Αυτό πρέπει να τονίσουμε ιδιαιτέρως εις την Συνέλευσιν του Orlando!

Οπωσδήποτε η ευκαιρία του Orlando δεν πρέπει να χαθή ως προς το θέμα αυτό. Η Ιερά Αρχιεπισκοπή πρέπει να θέση την σφραγίδα της επ' αυτού.

Κλείνων την συζήτησιν επ’ αυτού του σημείου ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων είπεν, ότι το θέμα του καταστατικού χάρτου είναι Εκκλησιαστικόν Κανονικό, στο οποίο δεν έχει λόγον η Κληρικολαϊκή Συνέλευσις. Όσον αφορά εις την επιλογήν του χρονικού σημείου, αυτό πρέπει να είναι περίοδος ειρήνης κι όχι εξάρσεως εν τη Εκκλησία.

γ)  Διακανονισμός ζητήματος ανασυγκροτήσεως Leadership 100:

Εκθέτων ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων τα περί του θέματος ανέφερεν, ότι υπήρξεν απόπειρα απαγκιστρώσεως του Οργανισμού (Corporation) από την Ιεράν Αρχιεπισκοπήν, κάτι το οποίον και δεν επετεύχθη.

Η διευθέτησις του όλου θέματος εμεθοδεύθη κατά το πρότυπον τής Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, το οποίον και κατοχυρώνει το κεφάλαιον έναντι ενδεχομένων απαιτήσεων καταβολής επιδικασθέτων προστίμων δια τυχόν αδικήματα κληρικών τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής.

Ο Αρχιεπίσκοπος έχει την εποπτείαν επί τής τηρήσεως του Καταστατικού του Οργανισμού δίχως ετέραν ανάμιξίν του. Το αποτεθησαυρισμένον κεφάλαιον θέλει μεταβιβασθή εις το Σωματείον μετά από τον προβλεπόμενον φορολογικόν έλεγχον τής Πολιτείας τής Νέας Υόρκης. Το 15% του κεφαλαίου απαιτείται δια την κάλυψιν των λειτουργικών και διοικητικών αναγκών του Σωματείου, το δε υπόλοιπον 85% είναι διαθέσιμον δια τας διαφόρους διακονίας (Ministries) τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής εν συνεννοήσει πάντοτε μεταξύ αυτής και του Οργανισμού (Corporation).

Δεδομένου ότι η Πολιτεία τής Νέας Υόρκης ελέγχει αποτελεσματικώτερον το κεφάλαιον, έγινε μεταφορά αυτού από το Delaware, όπου ετονίζετο περισσότερον η αυτονομία του Corporation.

δ)  Επανέναρξις εργασιών SCOBA:

Τήν 25ην Φεβρουαρίου ε. έ. συνήλθεν εν τη έδρα τής Ιεράς ημών Αρχιεπισκοπής εις συνεδρίαν η Διαρκής Σύνοδος των Κανονικών Ορθοδόξων Επισκόπων Αμερικής (Standing Conference of Canonical Orthodox Bishops in the Americas) υπό την προεδρίαν του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Σπυρίδωνος. Παρόντες ήσαν άπαντες οι εκπρόσωποι τής SCOBA πλήν του Μητροπολίτου τής Αντιοχειανής Ορθοδόξου Χριστιανικής Αρχιεπισκοπής Βορείου Αμερικής κ. Φιλίππου, όστις κωλυθείς δεν παρέστη, μη αποστείλας όμως ούτε εκπρόσωπον αυτού!

Εν σχέσει με τα διαμειφθέντα κατά την εν λόγω συνεδρίαν ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων ανέφερεν, ότι αι εργασίαι αυτής υπήρξαν λίαν εποικοδομητικαί. Υπήρξεν απόλυτος συμφωνία ως προς την αντιμετώπισιν του καυτού θέματος των μικτών γάμων. Το προς τούτο ετοιμαζόμενον κείμενον θέλει τεθή υπόψιν όλων των Επισκοπών και εν συνεχεία θέλει αποσταλή εν είδει εγκυκλίου εις τους Εφημερίους των Εκκλησιαστικών Κοινοτήτων. Τούτο θεωρείται προς τοις άλλοις λίαν αναγκαίον λόγω και τής συγχύσεως, η οποία προκαλείται από την κυκλοφορίαν αντιστοίχου κειμένου τής Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, το οποίον εν υποτίτλω αναφέρει ότι έχει συνταχθή εν συνεργασία μετά τής Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Αναφερόμενος ο Σεβασμιώτατος Πρόεδρος εις το θέμα των Διαλόγων μετά των Ρωμαιοκαθολικών, Λουθηρανών και Αγγλικανών εσημείωσεν ότι επ’ αυτού υπάρχει κοινή αντίληψις περί επανεξετάσεως και επαναξιολογήσεως αυτών υπό το φώς των συγχρόνων οικουμενικών τάσεων. Ιδιαιτέρως το θέμα τής χειροτονίας και γυναικών υπό των Αγγλικανών ετονίσθη ως πρόβλημα. Ωστόσο η διατήρησις καλών σχέσεων και η επίδειξις καλής θελήσεως εν τοπικώ επιπέδω θεωρούνται αναγκαίαι ως εν είδος ανοικτού παραθύρου, κατά την έκφρασιν του Μητροπολίτου Θεοδοσίου. Εν προκειμένω απεφασίσθη, όπως δοθούν ενιαίαι κατευθυντήριαι οδηγίαι εις τας διαφόρους επιτροπάς και οργανώσεις τής SCOBA.

Λαβών τον λόγον ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος ηρώτησεν, αν θα υπάρξη ετέρα τις σύναξις δια θέματα, τα οποία αφορούν την εσωτερικήν τής Εκκλησίας ζωήν. Ο ίδιος του προτείνει τοιούτον τι δια την αντιμετώπισιν θεμάτων πρακτικής συνεργασίας.
Παρεμβαίνων ο Άγιος Αίνου κ. Μάξιμος εσημείωσεν ότι τούτο εγένετο προ τριετίας, και δη με ποσοστιαίαν εκπροσώπησιν και συμμετοχήν όλων των Επισκόπων. Απομένει η πραγματοποίησις περιοδικών συνάξεων.

Εις ερώτησιν του Αγίου Ανέων κ. Μεθοδίου περί του εάν εγένετο λόγος εν σχέσει με το ταξίδιον του Μητροπολίτου Φιλίππου εις Ρωσίαν, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων απήντησεν αρνητικώς.

Τέλος εις ερώτησιν του Αγίου Κρήνης κ. Ιακώβου περί του εάν εγένετο σκέψεις τινές επί του εορτασμού του έτους 2000 ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων ανέφερεν, ότι συνεφωνήθη η τέλεσις πανηγυρικής πανορθοδόξου Λειτουργίας και η έκδοσις Διορθοδόξου Λεξικού όλων των εκκλησιαστικών δικαιοδοσιών.

ε)  Ζήτημα παυθέντος πρεσβυτέρου Εξηνταβελώνη (Nicklas):

Εισάγων ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων προς συζήτησιν το θέμα του παυθέντος πρεσβυτέρου Εξηνταβελώνη εζήτησεν από τον καθ' ύλην αρμόδιον Μητροπολίτην Ανέων κ. Μεθόδιον όπως ενημερώση την Ιεράν Σύνοδον σχετικώς.

Λαβών τον λόγον ο Άγιος Ανέων ανεφέρθη εν συντόμω εις το ιστορικόν τής υποθέσεως καταλήξας με την πρότασιν καθαιρέσεως του ως άνω παυθέντος κληρικού εκ του υψηλού τής ιερωσύνης υπουργήματος. Τούτο άλλως τε υπήρξε και το πόρισμα του πρωτοβαθμίου πνευματικού δικαστηρίου τής Ιεράς Επισκοπής Βοστώνης, το οποίον λόγω αναρμοδιότητός του δια την επιβολήν τοιαύτης ποινής υπέβαλεν αυτό εις το Συνοδικόν Δικαστήριον τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής δια τα περαιτέρω.

Παρεμβαίνων ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος εζήτησεν, όπως η Ιερά Σύνοδος μετατραπή εις δευτεροβάθμιον πνευματικόν δικαστήριον και κρίνη τελεσιδίκως την υπόθεσιν, όπερ και εγένετο ομοθυμαδόν. Εν ταυτώ επρότεινε την εις το σεπτόν Οικουμενικόν Πατριαρχείον αποστολήν τής σχετικής δικογραφίας του πνευματικού δικαστηρίου τής Ιεράς Επισκοπής Βοστώνης.

Συμπληρωματικώς ανέφερεν ο Άγιος Ανέων κ. Μεθόδιος, ότι το υπ’ αυτόν συνελθόν πνευματικόν δικαστήριον εν Βοστώνη δεν είχεν ετέραν επιλογήν, δεδομένων μάλιστα των τετελεσμένων γεγονότων και τής εν γένει στάσεως και συμπεριφοράς του υποδίκου Εξηνταβελώνη-Νίκλα. Εν τω μεταξύ η Κοινότης του Αγίου Νικολάου Lexington (MA) έχει ησυχάσει πλέον ως εσημείωσεν, μετά και από την τοποθέτησιν νέου Ιερέως εκεί.

Κατακλείων ο Σεβ. Πρόεδρος την συζήτησιν επ’ αυτού του θέματος ετόνισεν, ότι οι πάντες πρέπει να γνωρίζουν πως η αντικανονική και μη σώφρων συμπεριφορά των κληρικών εις παρομοίας περιπτώσεις ενεργεί εις βάρος αυτών. Η εν προκειμένω περίπτωσις αποτελεί κραυγαλέον δείγμα μη συνετισμού του κ. Εξηνταβελώνη-Νίκλα, πράγμα όπερ και συνέβαλε τα μέγιστα εις την επιβολήν τής καθαιρέσεως αυτού ποινήν.

ς)  Ι. Θεολογική Σχολή Τιμίου Σταυρού - Εξελίξεις:

Ανοίγων την συζήτησιν ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων επί του θέματος τής Ιεράς Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού ανέφερεν ότι τα τής Σχολής βαίνων εν γένει καλώς, προσθέτων ότι ειδική επί τούτου (ad hoc) Επιτροπή ασχολείται με την αναζήτησιν νέου Προέδρου.

Εν συνεχεία ο Σεβ. Πρόεδρος έδωκε τον λόγον εις τον Άγιον Προικονήσου κ. Ησαΐαν προκειμένοου ούτος εν τη ιδιότητι αυτού ως Προέδρου τής Σχολής να προβή εις πληρεστέραν ενημέρωσιν τής Συνόδου επί των θεμάτων αυτής.

Εκθέτων γενικώς ο Άγιος Προικονήσου κ. Ησαΐας τα τής Σχολής ανέφερεν ότι είναι πολύ ικανοποιημένος. Το ποιόν των σπουδαζόντων είναι “καταπληκτικόν” είπεν επί λέξει, η δε ψυχολογία αυτών “αρίστη”. “Τά παιδιά γνωρίζουν τί κάνουν” είπε χαρακτηριστικά! Το καλοκαίρι θα μεταβούν εις Orlando προς ενημέρωσιν των εκκλησιαστικών τής περιοχής κοινοτήτων, προβάλλοντα εν ταυτώ το έργον και την σημασίαν τής Σχολής.

Έν θέμα, το οποίον χρήζει μελέτης και αποτελεσματικής αντιμετωπίσεως είναι η ατομική ή και καθ’ ομάδας ακόμη περιοδική απουσία των σπουδαζόντων εκ τής Σχολής κατά την διάρκειαν του Ακαδημαϊκού Έτους.

Αναφερόμενος, τέλος, εις την νέαν βιβλιοθήκην με την επωνυμίαν “ΙΑΚΩΒΟΣ” εσημείωσεν ότι αι οικοδομικαί εργασίαι βαίνουν προοδευτικώς δεδομένων και των ευνοϊκών καιρικών συνθηκών του χειμώνος.

Εις το σημείον αυτό και μετά από ακροθιγή αναφοράν εις το θέμα απονομής οφφικίων εις αποφοίτους τής Σχολής παρενέβη ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων ειπών ότι η απονομή οφφικίων εν σχέσει με την Σχολήν είναι θέμα του επιχωρίου Επισκόπου. Οι εορτάζοντες απόφοιτοι, και δη οι παλαίμαχοι, δέον όπως τιμώνται εν τινι τρόπω ουχί όμως δι’ οφφικίων, άποψιν ηνεπεκρότησαν και οι Άγιοι Κρήνης κ. Ιάκωβος και Ανέων κ. Μεθόδιος, προτείναντες μάλιστα την απονομήν του “Σταυρού” τής Σχολής ως συμβόλου ιδιαιτέρας τιμής.

Εν σχέσει με το θέμα τής βιβλιοθήκης “ΙΑΚΩΒΟΣ” ο Σεβ. Πρόδρος ανέφερεν ότι πρέπει να συνειδητοποιηθή το γεγονός τής υπάρξεως ελλείμματος ύψους ενός και ημίσεος εκατομμυρίων ($1.500.000) δολλαρίων!

Η Επιτροπή Διαχειρίσεως (Board of Trustees) των χρημάτων τής Βιβλιοθήκης “ΙΑΚΩΒΟΣ” αποτελεί ξεχωριστόν εκτός τής Εκκλησίας Σώμα, προβαίνει όμως εις την συλλογήν χρημάτων εν ονόματι αυτής! Είναι δε λίαν απροσδιόνυσος και σφόδρα ενοχλητική η ενέργεια του πρώην Αρχιεπισκόπου κ. Ιακώβου να εξαποστείλη εγκύκλιον γράμμα δια την συλλογήν του ποσού των τριών εκατομμυρίων ($3.000.000) δολλαρίων με αποδέκτην μάλιστα αυτόν τον ίδιον προσωπικώς. Το θέμα αυτό θέλει αναφερθή προσηκόντως και εις το Οικουμενικόν μας Πατριαρχείον. Και θα ηδύνατο ίσως να εξοικονομηθή το πράγμα, εάν ο γηραιός προκάτοχός μου ήρχετο εις σχετικήν συνεννόησιν μετά τής Ι. Αρχιεπισκοπής. Φαίνεται όμως ότι “τό τραβούν το σχοινί” είπε χαρακτηριστικά ο Σεβ. Πρόεδρος.

Σχετική αναφορά εις εκδηλωθείσαν επιθυμίαν του κ. Δουκάκη όπως ως εκπρόσωπος του Μαλλιωτείου Ιδρύματος μετάσχη και εις την Εκτελεστικήν Επιτροπήν τής Βιβλιοθήκης “ΙΑΚΩΒΟΣ” έτυχεν αρνητικού σχολιασμού εκ μέρους του Αγίου Ανέων κ. Μεθοδίου, και δη με τα εξής λόγια: “δέν θα κάνη τίποτε. Του αρέσει να εμφανίζεται”.

Παρεμβαίνων εις το σημείον αυτό ο Άγιος Αίνου κ. Μάξιμος ανεφέρθη εις το θέμα τής Εφορείας τής Σχολής. Η σημερινή σύνθεσίς της δεν ικανοποιεί είπε. Κατά την τελευταίαν συνεδρίασίν της δεν προσήλθε σχεδόν κανείς με αποτέλεσμα την μη ύπαρξιν απαρτίας, συνεπιφερούσης αδυναμίαν συζητήσεως επί τρεχόντων ζητημάτων και λήψεως αποφάσεων επ’ αυτών. “Πρέπει να βάλλουμε ανθρώπους που ενδιαφέρονται” εσημείωσεν επί λέξει ο Άγιος Αίνου κ. Μάξιμος.

Λαβών τον λόγον εν συνεχεία ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος έθιξε το θέμα υποτροφιών δια τους σπουδάζοντας εις την Ιεράν Θεολογικήν Σχολήν του Τιμίου Σταυρού. Ειδικώτερον ετόνισεν ότι πρέπει ν’ αποτελή θεμελιώδη φροντίδα τής Εκκλησίας η θεολογική μόρφωσις και εκκλησιαστική εκπαίδευσις των μελλοντικών στελεχών τής οργανωμένης εκκλησιαστικής μας δομής.

Θέλω να ενθαρρύνω τους Αγίους αδελφούς, είπεν ο κ. Αντώνιος, δια την δημιουργίαν αποθεματικού κεφαλαίου εκ δωρεών και κληροδοτημάτων, προκειμένου δι’ αυτού να εξασφαλίζηται η δωρεάν θεολογική σπουδή και εκκλησιαστική εκπαίδευσις των μελλοντικών μας κληρικών. Εις την ιδικήν του Επισκοπήν ανέφερεν ότι έχει συγκεντρωθή το ποσόν του ενός εκατομμυρίου ($1.000.000) δολλαρίων. Προσέθεσεν δε ότι το όλον θέμα θα έπρεπεν ίσως να τύχη του κεντρικού συντονισμού υπό τής Αρχιεπισκοπής.

Παρεμβαίνων εις το σημείον αυτό ο Άγιος Κρήνης κ. Ιάκωβος ανέφερεν ότι και εις την ιδικήν του Επισκοπήν υπάρχει πρόνοια δι’ αυτό το θέμα και ότι από ετών ήδη έχει δημιουργηθή πάγιον κεφάλαιον, το οποίον και προσαυξάνεται ετησίως.

Ωστόσον ετόνισεν ότι η χορήγησις υποτροφιών δέον όπως λαμβάνη χώραν μετ‘ ιδιαιτέρας προσοχής, και δη ουχί προς κάλυψιν καθ’ ολοκληρίαν των εξόδων των σπουδαζόντων, δεδομένου ότι ο σύγχρονος εξοπλισμός των με Η/Υ κλπ. είναι πολυδάπανος. Από την προσωπικήν του, μάλιστα, εμπειρίαν είπεν ο Άγιος Κρήνης έχει διαπιστώσει και αγνωμοσύνην υποτρόφων προς την Επισκοπήν του!

Πάντοτε υπήρξαν προβλήματα εσημείωσεν ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος. Ωστόσον “πρέπει να μπή τάξη στα πράγματα” ως είπεν επί λέξει και τούτο αποτελεί φροντίδα τής Εκκλησίας.

Η Θεολογική Σχολή δεν είναι εσώκλειστος ετόνισεν ο Άγιος Ανέων κ. Μεθόδιος, πράγμα το οποίον δυσχεραίνει την τήρησιν αυστηρών κριτηρίων.

Νά τεθούν φραγμοί και να εφαρμοσθούν περιορισμοί είπεν ο Άγιος Κρήνης κ. Ιάκωβος. Ο τακτικός εκκλησιασμός, η κοσμία διαγωγή, η ευσχήμων εμφάνισις και η καλή επίδοσις εις τα μαθήματα μπορούν να ισχύσουν ως κριτήρια δια την χορήγησιν υποτροφιών, όχι απαραιτήτως από του πρώτου έτους των σπουδών.

Ως προς το σημείον αυτό υπήρξεν απόλυτος ομοφωνία.

Καί ο Άγιος Αίνου κ. Μάξιμος ετόνισεν εμφατικώς ότι η χορήγησις υποτροφιών δεν μπορεί ν’ αποτελή αυτονόητο δικαίωμα των φοιτητών. Πρέπει να υπάρχουν τα εξωτερικά εχέγγυα (“έξωθεν καλή μαρτυρία”) αφ’ ενός και η συνεχής παρακολούθησις των δι’ υποτροφιών ευεργετουμένων σπουδαστών. Ανέφερεν δε ότι και εις την ιδικήν του Επισκοπήν υπάρχει αποταμιευμένον κεφάλαιον, το οποίον και αποφέρει περί τας εξήκοντα έως ογδοήκοντα χιλιάδας δολλαρίων ($60.000-80.000) τόκους ετησίως. Η ετήσια διάθεσις των χρημάτων αυτών είναι υποχρεωτική, αλλέως εισρέουν αυτά τα χρήματα οφειλετικώς εις το κρατικόν γαζοφυλάκιον! Ημείς κατά την κατανομήν του διαθεσίμου ποσού έχουμε πάντοτε εις πρώτην θέσιν τους φοιτητάς τής Θεολογικής μας Σχολής και μετά όλας τας άλλας περιπτώσεις.

Ο Άγιος Ανέων κ. Μεθόδιος εσημείωσεν επίσης ότι κάθε Επισκοπή διαθέτει υποτροφίας. Τα ετήσια δίδακτρα δι’ έκαστον φοιτητήν ανέρχονται εις δέκα χιλιάδας δολλάρια ($10.000), ενώ τα πραγματικά έξοδα φθάνουν τας τριάκοντα πέντε χιλιάδας δολλαρίων ($35.000). Η Εκκλησία εν τω συνόλω της έχει να επιδείξη έργον και ως προς το σημείον αυτό.

Ο Άγιος Προικονήσου κ. Ησαΐας ως Πρόεδρος μάλιστα τής Σχολής εσημείωσεν ότι οι φοιτηταί πληρώνουν πολύ χαμηλόν ενοίκιον εις τα φοιτητικά οικήματα του οικοδομικού συμπλέγματος του Ιδρύματος τής Ι. Αρχιεπισκοπής. Ανέφερεν δε ενημερωτικώς ότι κατά το τρέχον Ακαδημαϊκόν Έτος φοιτούν εις την Σχολήν περί τους οδγοήκοντα (80) έγγαμοι σπουδασταί.

Τέλος ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος επρότεινεν όπως εις την Επιτροπήν αναζητήσεως καταλλήλου προσώπου δια την θέσιν του Προέδρου τής Σχολής συμμετέχει και Επίσκοπος!

Κατακλείων το όλον θέμα ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος εσημείωσεν ότι το σκεπτικόν εν σχέσει με το άτομον Προέδρου τής Σχολής είναι η αναζήτησις προσώπου με δεδομένην πανεπιστημιακήν πείραν και αποδεδειγμένην διοικητικήν ικανότητα. Μέχρι το ερχόμενον καλοκαίρι θα έχουμε το πόρισμα του κ. Μπεχράκη, οπότε και θα ληφθή η σχετική απόφασις.

ζ)  Αλλαγαί τμηματαρχών εν τη έδρα τής Ι. Αρχιεπισκοπής:

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος ανέφερεν ότι εις τα πλαίσια επανδρώσεως τής Ι. Αρχιεπισκοπής υπό ικανών στελεχών αναζητείται αυτήν την περίοδον Πρόεδρος των Οικονομικών τόσον δια την Αρχιεπισκοπήν, όσον και δια την Σχολήν. Η προτίμησις κληρικού τινός με ειδικάς σπουδάς και γνώσεις του αντικειμένου είναι αυτονόητος. “Θέλω ιερέα Πρόεδρο στη Σχολή”, είπεν επί λέξει ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος.

Ο Άγιος Ανέων κ. Μεθόδιος εσημείωσεν ότι το δίδυμον Ελληνικόν Κολλέγιον/Θεολογική Σχολή πρέπει να έχη δυο διευθυντάς, εις δι’ έκαστον Ίδρυμα.

η)  Μοναχισμός εν τη Ι. Αρχιεπισκοπή Αμερικής:

Ως προς το εν λόγω θέμα ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος επληροφόρησε την Σύνοδον ότι αναμένεται το σχετικόν κείμενον εργασίας τής προς τούτο Επιτροπής.

Ο Άγιος Αίνου κ. Μάξιμος ανέφερεν περί των σχετικών ενεργειών δια την αποστολήν εξ Αγίου Όρους του πατρός Σεραφείμ Δέδε με εξάμηνον άδειαν. “Άν όλα πάνε καλά” είπεν “θά μείνη εδώ ο πατήρ Σεραφείμ”.

Ως προς το σημείον αυτό ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος ανεφέρθη εις σχετικόν κριτικής διαθέσεως άρθρον περί μοναχισμού εις τον "Ορθόδοξον Παρατηρητήν".

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος ευχαριστών τον Άγιον Δαρδανελλίων δια την επισήμανσιν αυτήν εσημείωσεν ότι και εις τον χώρον του επισήμου δημοσιογραφικού οργάνου τής Ι. Αρχιεπισκοπής υπάρχουν εστίαι αντιδράσεως.

Ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος, τέλος, εζήτησεν όπως το κείμενον εργασίας περί του Μοναχισμού είναι έτοιμον μέχρι το καλοκαίρι.

θ)  Μισθοδοσίαι:

Εν σχέσει με το θέμα τής μισθοδοσίας ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων είπεν επί λέξει: “δέν θέλω ν’ αδικηθή κανείς”. Οι συντάξεις των Βοηθών και Επαρχιούχων Επισκόπων πρέπει να είναι εξισωμέναι.

Εις το σημείον αυτό ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος παρετήρησεν ότι αι παλαιότεραι νομικαί ρυθμίσεις δεν προέβλεπον τας περιπτώσεις των παραιτηθέντων Βοηθών Επισκόπων, οι οποίοι καλόν είναι να συμπεριληφθούν επίσης.

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων είπεν: “ν' αποφασίσωμεν ως Σώμα ότι δεν γίνεται καμμία διάκριση”, κάτι το οποίον και εγένετο αποδεκτόν.

Τέλος εν σχέσει με τη μισθοδοσίαν του προσωπικού τής Ι. Αρχιεπισκοπής ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων ανέφερεν ότι υπάρχουν μεγάλαι διαφοραί. Ωρισμένοι αμοίβονται με “υπέρογκα ποσά”, είπεν επί λέξει. Δια μίαν ακριβοδικαίαν μεταχείρισιν θα ληφθούν υπ’ όψιν αι αντιστοιχίαι των λοιπών χριστιανικών Εκκλησιών, όπως τής ΡωμαιοΚαθολικής και Προτεσταντικής. “Οι υπέρογκοι μισθοί απλά δεν θα αναπροσαρμοσθούν” είπεν χαρακτηριστικά ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος εν κατακλείδι.

ι)  Οργάνωσις εορταστικών εκδηλώσεων επί τη 3η χιλιετία του χριστιανισμού:

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδων είπεν ότι αι επί μέρους Επισκοπαί θα πρέπει να υποβάλλουν σχετικάς προτάσεις επί του θέματος αυτού.

Ο Άγιος Δαρδανελλίων κ. Αντώνιος επρότεινεν να ορισθή Επιτροπή δια το όλον θέμα, εξεδήλωσεν δε άμα το ενδιαφέρον του δια την υπ’ αυτού οργάνωσιν και διεκπεραίωσιν προσκυνηματικού τής Νεολαίας ταξίδιον εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον επ’ ευκαιρία των εορταστικών εκδηλώσεων δια το έτος 2000!

Η πρότασις του Αγίου Δαρδανελλίων εγένετο αποδεκτή. Ο κ. Αντώνιος ωρίσθη Πρόεδρος τής συστηθησομένης Επιτροπής δια τας εορταστικάς εκδηλώσεις του έτους 2000 με την υποχρέωσιν ενημερώσεως τής Ι. Αρχιεπισκοπής περί τής πορείας και προόδου των σχετικών προετοιμασιών.

ια)  Άλλα τυχόν επίκαιρα θέματα:

Μεταφράσεις Λειτουργικών Βιβλίων: Επ' αυτού απεφασίσθη αι σχετικαί προτάσεις και απόψεις να υποβληθούν προς συζήτησιν εις την επομένην Σύνοδον.

Τέλος ο Άγιος Δαρδανελλίων εξέφρασεν την επιθυμίαν συστήσεως και λειτουργίας Συνοδικού Γραφείου εν τη Ιερά Αρχιεπισκοπή, προκειμένου τούτο να ενημερώνη εγκαίρως και ανελλιπώς τους επιχωρίους Μητροπολίτας.


Η συνεδρία ελύθη υπό του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου κ. Σπυρίδωνος δια του “Δι' ευχών των αγίων πατέρων ημών...”.