top

ΔΕΣΜΟΣ - 13 Ιουλίου 1999

ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ

Η κρίση στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής

Της Ιουστίνης Φραγκούλη

Το θρίλερ των τελευταίων ημερών σχετικά με την Αρχιεπισκοπή Αμερικής φαίνεται ότι θα οδηγηθεί σύντομα αλλά όχι άμεσα σε κάποιο τέλος.

Ο Σπυρίδων με το πτυχίο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, με την μεταπτυχιακή παιδεία σε διάφορα πανεπιστήμια της Ευρώπης, με την εμπειρία στον διεκκλησιαστικό διάλογο και την εικοσαετή θητεία του στην Ιταλία, ήρθε στη Νέα Υόρκη κάτω από τη βαρειά σκιά της «αποπομπής » του προκατόχου του κ. Ιάκωβου, που είχε υπηρετήσει στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής με επιτυχία επί 38 ολόκληρα χρόνια.

Κανείς στην Αμερική δεν συγχώρησε τον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο για την ανηλεή συμπεριφορά του προς τον Γέροντα Ιάκωβο και οι επιφυλάξεις ήταν πολλές για το πρόσωπο του νέου Αρχιεπισκόπου, που δέχθηκε να κατακερματισθεί η Αρχιεπισκοπή Βορείου και Νοτίου Αμερικής σε τέσσερα κομμάτια, εξυπηρετώντας τα σχέδια του Φαναριού για αποδυνάμωση του ρόλου της μεγάλης επαρχίας.

Οι συγκρίσεις ανάμεσα στους δύο ιεράρχες, το περιβάλλον του Ιακώβου, το κατεστημένο του κλήρου και των επισκόπων της Αμερικής άρχισαν να δημιουργούν ένα ασφυκτικό κλοιό γύρω από το νέο Αρχιεπίσκοπο, που λόγω του χαρακτήρα του (θεωρείται αυταρχικός και απόλυτος) προέβη σε ορισμένες ριζοσπαστικές κινήσεις από την αρχή της ποιμαντορίας του.

Οι πρώτες αντιδράσεις ήρθαν με την απόφαση του Σπυρίδωνα να μεταθέσει το 1997 δύο από τους καθηγητές της Θεολογικής Σχολής της Βοστώνης που αποκάλυψαν ένα σκάνδαλο «σεξουαλικής παρενόχλησης» μεταξύ των φοιτητών της σχολής. Η ουσία της ρήξης με το κατεστημένο της σχολής, ωστόσο, βρισκόταν στην προσπάθεια του νέου αρχιεπισκόπου να επιβάλει την άποψή του για την επαναφορά στο ορθόδοξο τελετουργικό σε μιά εκκλησία που, όπως λέει το περιβάλλον του, είχε πάρει την άγουσα για τον προτεσταντισμό. Οι επόμενες κινήσεις του για αυστηρή επάνοδο στην βυζαντινή ορθοδοξία προκάλεσαν την αντίδραση μιας μερίδας του κλήρου, που άρχισαν να τον κατηγορούν για φονταμενταλιστή.

Η σταδιακή απομάκρυνση των συνεργατών του Ιακώβου από τα διοικητικά κέντρα της Αρχιεπισκοπής έφερε τον Σπυρίδωνα σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τα «μεγάλα δολάρια». Η αντικατάσταση των πολυεκατομμυριούχων Μάικλ Τζαχάρη και Άλεξ Σπανού από το Αρχιεπισκοπικό Συμβούλιο δημιούργησε στον Σπυρίδωνα πονοκεφάλους. Ο ίδιος επάνδρωνε την Αρχιεπισκοπή με νέο αίμα επιχειρηματιών περισσότερο λαϊκών και ευπρόσιτων.

Μοιραία ήταν η κίνησή του για απομάκρυνση του παντοδύναμου πατρός Άλεξ Καρλούτσου, συνδέσμου του Πατριαρχείου με το μεγάλο ελληνοαμερικάνικο κεφάλαιο.

Η κλιμάκωση των αντιδράσεων ανάμεσα στους δυσαρεστημένους ήρθε με τη δημιουργία της παρεκκλησιαστικής οργάνωσης GOAL(Ελληνορθόδοξοι Αμερικανοί Ηγέτες), που έβαλλε τον Αρχιεπίσκοπο και το έργο του πανταχόθεν.

Παράλληλα, η οργάνωση OCL που ζητάει από δεκαετίας αυτοκεφαλία άρχισε να επαναδραστηριοποιείται.

Το περασμένο καλοκαίρι ο Πατριάρχης κάλεσε τον Σπυρίδωνα για συστάσεις ενώπιον των πέντε επισκόπων του, οι οποίοι μετά την αναβάθμισή τους σε μητροπολίτες,εκδήλωναν δυσφορία για την ποιμαντορία του Αρχιεπισκόπου. Τον Οκτώβριο οι πέντε Μητροπολίτες με την ενθάρρυνση του Πατριάρχη υπέγραψαν δύο επιστολές διαμαρτυρίας εναντίον του ηγέτη της εκκλησίας τους ζητώντας περισσότερες εξουσίες. Ανάλογη επιστολή υπέγραψαν και 100 περίπου ιερείς την ίδια εποχή.

Στις 12 Ιανουαρίου ο Πατριάρχης καλεί τον Αρχιεπίσκοπο και τους πέντε Μητροπολίτες στο Φανάρι, όπου φαίνεται να επιβάλλει τον Σπυρίδωνα καλώντας όλες τις δυνάμεις να συνεργασθούν μαζί του.

Έκτοτε ο κ. Σπυρίδων έκανε διορθωτικές κινήσεις (με εξαίρεση ίσως την αλλαγή αρμοδιοτήτων στον ιερέα Χ. Στεφανόπουλο, πατέρα του γνωστού πολιτικού παράγοντα Τζορτζ Στεφανόπουλου).

Επαναδραστηριοποίησε την επαρχιακή σύνοδο, αποκατέστησε τις σχέσεις του με το ΠΑΣΟΚ κατά την επίσκεψη του στην Ελλάδα, προσπάθησε να προσεγγίσει τις ενορίες που είχαν πρόβλημα μαζί του, κινητοποιήθηκε έντονα στα εθνικά θέματα και στο Κυπριακό.

Τούτο το τελευταίο κρεσέντο, που φαίνεται να καταλήγει πάλι σε αδιέξοδο, έχει τους λόγους του στην επιρροή του πατρός Άλεξ Καρλούτσου στον Πατριάρχη και στην μοιραία εμπλοκή του Σπυρίδωνα με το Κυπριακό.

Όποια και να είναι η κατάληξη, η πρόσφατη κρίση αποτελεί πλήγμα για το γόητρο του Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Αμερικής, γιατί έχει γίνει συνείδηση ότι κάθε κατάσταση στην Αρχιεπισκοπή είναι προσωρινή και αναστρέψιμη.

[ Δεσμός - 13 Ιουλίου 1999 ]