top

η Πρωϊνὴ - 14 Ιανουαρίου 1999

Η ΓΝΩΜΗ ΜΑΣ
________________

"Νικητές" και "ηττημένοι"

Πολλοί έμπειροι περί τα εκκλησιαστικά αναλυτές ξαφνιάσθηκαν από την τροπή που έλαβαν τα πράγματα στο Φανάρι και τελικά, εκεί που ορισμένοι ανέμεναν ότι με συνοπτική διαδικασία "εκτάκτου στρατοδικείου" ο Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων θα υποχρεούτο από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε παραίτηση, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος με την σαφή τοποθέτησή του προς τους μητροπολίτες εξ Αμερικής (κατηγόρους του Σπυρίδωνα) οι οποίοι είχαν μόλις δηλώσει την ανάγκη αποχώρησής του (ως η καλυτέρα λύσις) ξεκαθάρισε ότι υπάρχει Αρχιεπίσκοπος, ο οποίος εστάλη για να παραμείνει επί μακρόν.

Τι άραγε άλλαξε αυτή τη φορά και δεν ετέθησαν ούτε χρονοδιαγράμματα, ούτε "αιρέσεις" και προσθεσμίες, αλλά αντίθετα τραβήχτηκε κατ' ουσίαν το χαλί κάτω από τα πόδια των μητροπολιτών; Ίσως αργήσουμε να το μάθουμε. Διότι αν έβλεπε κανείς τα πρόσωπα ορισμένων από τους μητροπολίτες, θα καταλάβαινε το μέγεθος της απογοητεύσεώς τους, καθώς εσύρθηκαν σε μία περιπέτεια έχοντες λάβει το μήνυμα από την Κωνσταντινούπολη ότι ο Σπυρίδων είναι υπό αίρεση. Αποτελεί κοινό μυστικό ότι η πρώτη επιστολή των μητροπολιτών πριν δοθεί στη δημοσιότητα έλαβε την έγκριση του Πατριαρχείου. Αργότερα, όταν άρχισαν να διαρρέουν από την Κωνσταντινούπολη διάφορα ονόματα "διαδόχων" και οι εξ Αμερικής μητροπολίτες έσπευσαν να δηλώσουν άπαντες υποψήφιοι, διεφάνη το χάος που θα επικρατήσει στην Εκκλησία της Αμερικής αν υποχρεωθεί σε αποχώρηση ο Σπυρίδων.

Μοιραία, από την διαμάχη αυτή οι μητροπολίτες έχασαν τα πιό πολλά. Έχασαν μία νίκη που θεωρούσαν σίγουρη, αποκαλύφθηκε η εμπλοκή τους σ' ένα παιγνίδι ανατροπής και το χειρότερο, υποχρεώθηκαν ν' αναγνωρίσουν κάποιον του οποίου μόλις πριν λίγο είχαν ζητήσει την κεφαλή επί πίνακι, νομίζοντες ότι αυτό τους είχε ζητηθεί από την Μητέρα Εκκλησία. Κι αν είναι "θύτες" ή "θύματα" ίσως κάποτε το αποκαλύψει η ιστορία.

Θεωρητικά, η διαμάχη μπορεί όντως να μην έχει νικητές και ηττημένους, παρότι σε τέτοιου είδους "στρατηγικά παιγνίδια", όλοι χάνουν ή (και) κερδίζουν κάτι. Αν επιδίωξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου ήταν να διασφαλισθεί ότι από την Αμερική δεν πρόκειται να εμφανισθεί κάποιος όπως ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος, σίγουρα ο στόχος επιτεύχθηκε. Όμως, το "σκωτζέζικο ντους" που υπεβλήθη επί εξάμηνο ο Σπυρίδων, οι διαρροές και οι δοκιμές επί της σκακιέρας, δημιούργησαν κάποια δυσπιστία προς τις κινήσεις του Πατριαρχείου, πρώτα απ' όλα εντός των κόλπων της ιεραρχίας της Εκκλησίας στην Αμερική, με πρώτους δυσπίστους τους μητροπολίτες. Εις εκ των οποίων δήλωσε βαθύτατα θλιμένος γιατί χρησιμοποιήθηκε σ' ένα πόλεμο κατά του Αρχιεπισκόπου.

Έχασαν κι οι μητροπολίτες την εμπιστοσύνη που τους είχε ο Αρχιεπίσκοπος. Εφθάρη γι' αρκετό καιρό ο Αρχιεπίσκοπος, του οποίου μεγάλο μέρος της θητείας έχει αναλωθεί σε αγώνα επιβίωσης, αντί σχεδιασμού του μέλλοντος της Εκκλησίας μας.

Το κέρδος πρέπει ν' αναζητηθεί πρωτίστως στ' ότι δημιουργούνται οι προοπτικές για το ξεπέρασμα των εκκλησιαστικών μας προβλημάτων. Η αφαίρεση της ετικέτας του προσωρινού από τον Σπυρίδωνα, σε συνδυασμό με την "ταπείνωση" απάντων των εν Αμερική, δημιουργούνται προϋποθέσεις για ειρήνευση. Όλοι τώρα ξέρουν ότι ο Σπυρίδων ήλθε για να μείνει. Ξέρουν ότι νέα μέλη θα εισέλθουν στην Ιερά Σύνοδο και κάποια στο μέλλον θα συνταξιοδοτηθούν. Παράλληλα θα σταθεροποιηθούν οι συνεργάτες του κληρικοί και λαϊκοί και θα διδαχθεί από τα λάθη του.

Γίνεται επίσης αντιληπτό πως όποιοι επιθυμούν να εμπλακούν σε παρόμοια παιγνίδια υψηλής διπλωματίας, θα καούν. Γιατί ενώ θα σκανδαλίζεται το ποίμνιό τους, την ίδια στιγμή θα μειώνονται συνολικά και τα ίδια τα δικαιώματά τους, καθώς ο εκκλησιαστικός βίος της Αμερικής θα είναι σε συνεχή εποπτεία και επιτροπία.

Το αν θα επέλθει ειρήνη, θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. Ο κύριος παράγοντας αφορά στον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος πρέπει αμέσως να αγκαλιάσει τους συνεπισκόπους του, κι όχι να σκεφθεί να τους ταπεινώσει περισσότερο απ' ότι ταπεινώθηκαν μόνοι τους με την έναντί του συμπεριφορά τους. Εκείνο που πρωτίστως έλειπε στις μεταξύ τους σχέσεις ήταν η επικοινωνία. Ας αποκατασταθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας, για να εκλείψουν οι παρεξηγήσεις. Κι όλοι μαζί να φροντίσουν για την επούλωση των πληγών που άφησαν οι διάφορες ανταρσίες.

[ η Πρωϊνὴ - 14 Ιανουαρίου 1999 - σσ. 1 και 8 ]