top

Ομογενειακά - 10 Φεβρουαρίου 2000

ΑΜΕΡΙΚΗ

Σε αδιέξοδο ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος

Του συνεργάτη μας Δημήτρη Ηλιόπουλου

Σε γενικό αναβρασμό βρίσκονται οι μητροπολίτες και επίσκοποι της αρχιεπισκοπής Αμερικής στη διάρκεια της τελευταίας βδομάδας και συγκεκριμένα αφότου έληξαν οι εργασίες της πρόσφατης επαρχιακής συνόδου στη Νέα Υόρκη. Η παρασκηνιακή επικοινωνία μεταξύ των επισκόπων εντείνεται καθημερινώς και περισσότερο σε ατμόσφαιρα ιδιαίτερης μυστικότητας, καθώς αναζητούνται λύσεις στα χρόνια προβλήματα που μαστίζουν τη διοίκηση της αρχιεπισκοπής Αμερικής.

Η τελευταία διήμερη συνεδρίαση της επαρχιακής συνόδου είχε μοναδικό αντικείμενο την εξέταση των πορισμάτων της αρχιεπισκοπικής επιτροπής για την αναθεώρηση του νέου καταστατικού (συντάγματος) της αρχιεπισκοπής Αμερικής. Η σύνοδος, όπως δηλώνουν καλά πληροφορημένοι εκκλησιαστικοί κύκλοι, δεν μπόρεσε να "ολοκληρώσει το έργο" της, δείχνοντας με αυτό το τρόπο σαφή αδυναμία για λήψη απτών αποφάσεων, ουσιαστικά λόγω ασυμφωνίας που σημειώθηκε μεταξύ του αρχιεπισκόπου Δημητρίου και των μητροπολιτών όσον αφορά τη μελλοντική κατανομή των διοικητικών εξουσιών στην αρχιεπισκοπή.

Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά στα χρονικά της αρχιεπισκοπής που η επαρχιακή σύνοδος συνέρχεται για διήμερη συνεδρίαση, όπως είναι και η πρώτη φορά που δεν εκδόθηκε ανακοινωθέν στο τέλος των εργασιών της. Επίσης για πρώτη φορά συνεδρίασε η σύνοδος επί αρχιεπισκόπου Δημητρίου, χωρίς να ακολουθήσει συνέντευξη τύπου. Για την ενημέρωση του τύπου και του κοινού, η αρχιεπισκοπή περιορίσθηκε σε μια λακωνική προφορική δήλωση του γραφείου τύπου της, σύμφωνα με την οποία η σύνοδος δεν "ολοκλήρωσε" το έργο της και θα το "συνεχίσει μελλοντικά".

Το θέμα της αναθεώρησης του καταστατικού, ως γνωστό, απασχολεί από χρόνια το οικουμενικό πατριαρχείο στο οποίο υπάγεται η αρχιεπισκοπή Αμερικής, καθώς και τα ηγετικά στελέχη, κληρικούς και λαϊκούς, της ίδιας της αρχιεπισκοπής. Σήμερα ειδικά την αναθεώρηση του καταστατικού επιδιώκουν όλες οι πλευρές: το πατριαρχείο, οι επίσκοποι και οι λαϊκοί, με άδηλο αλλά σαφώς καθορισμένο σκοπό κάθε πλευράς να αυξήσει τις εξουσίες της.

Η δυσκολία του θέματος έγκειται, σύμφωνα με κύκλους της αρχιεπισκοπής, στο πώς θα κατανεμηθούν οι εξουσίες διοικητικού χαρακτήρα μεταξύ πατριαρχείου και αρχιεπισκοπής από τη μια πλευρά, και αρχιεπισκόπου και επισκόπων (μητροπολιτών) από την άλλη. Σε προηγούμενες εποχές το ζήτημα δεν παρουσίαζε τόση οξύτητα όσο σήμερα, αφού οι προκάτοχοι του σημερινού πατριάρχη δεν εμφανίζονταν ως οπαδοί του συγκεντρωτικού συστήματος στην διοίκηση της Εκκλησίας. Ο σημερινός συγκεντρωτισμός που προσπαθεί ο πατριάρχης Βαρθολομαίος να επιβάλει στα πλαίσια των σχέσεων του με τις επαρχίες του πατριαρχείου, αλλά και ευρύτερα όπου διαπιστώνει υπαρκτή δυνατότητα, είναι κάτι που οδηγεί το Φανάρι σε συνεχείς διαμάχες και προστριβές με τις ίδιες του τις επαρχίες (Αυστραλίας, Αμερικής Καναδά κτλ), αλλά ακόμη και με τις Αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίας (Ρωσίας, Αντιοχείας, Ιεροσολύμων, Ελλάδας κτλ). Σχετικά με αυτή τη τάση συγκεντρωτισμού, κληρικοί και λαϊκοί παράγοντες της αρχιεπισκοπής σημειώνουν ότι η διαδικασία της αναθεώρησης του καταστατικού δε μπορεί να εξελιχθεί φυσιολογικά, στα δημοκρατικά δηλ. πλαίσια που προβλέπονται από το σημερινό καταστατικό, διότι η παρεμβατικότητα του πατριαρχείου είναι διαρκής και πιεστική.

Πρόσθετη δυσκολία αποτελεί η επιδίωξη των επισκόπων να αποκτήσουν πλήρη ανεξαρτησία από το διοικητικό και οικονομικό έλεγχο της αρχιεπισκοπής. Στη τάση αυτή των επισκόπων και μη γνωρίζοντας ακριβώς τα σχέδια του πατριαρχείου επί του θέματος, αντιδρά ο αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, αλλά χωρίς επιτυχία, αφού ο ίδιος ο πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε "μπολιάσει" με τη τάση αυτή τους επισκόπους στον αγώνα του κατά των τέως αρχιεπισκόπων, Ιάκωβου και Σπυρίδωνα.

Άλλη υπολογίσιμη δυσκολία προέρχεται από τους λαϊκούς που, ως κύριοι χρηματοδότες της αρχιεπισκοπής και του πατριαρχείου, συμμετείχαν ανέκαθεν στην εκκλησιαστική διοίκηση και που οι επίσκοποι επιμένουν σήμερα να περιθωριοποιήσουν, περιορίζοντας τους σε κάποιο "συμβουλευτικό" ρόλο που το περιεχόμενο του δεν έχει καθορισθεί ακόμη.

Εκτιμάται γενικά ότι η κατάσταση κάθε άλλο παρά γαλήνια είναι, λόγω του ότι οι επίσκοποι στον αγώνα εξουσίας που από χρόνια έχουν ξεκινήσει, προχωρούν σήμερα μέχρι του σημείου να μιλούν και για ανάγκη καθιέρωσης ημιαυτόνομου καθεστώτος στην Αμερική με τη δυνατότητα εκλογής επιτοπίως των επισκόπων και αποκλεισμό του πατριαρχείου απ' τις σχετικές διαδικασίες. Θεωρείται δεδομένο, ότι, αν δεν μεσολαβήσει ισχυρή παρέμβαση του πατριάρχη Βαρθολομαίου που ενημερώνεται επί καθημερινής βάσεως από τους ανεπίσημους επίτροπους του π. Άλεξ Καρλούτσο και Μάϊκλ Τζαχάρη, η ανοικτή σύγκρουση τόσο μεταξύ Δημητρίου και επισκόπων όσο και μεταξύ λαϊκών και επισκόπων θα είναι αναπόφευκτη με εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις για την Εκκλησία της Αμερικής και την ομογένεια.

[ Ομογενειακά | www.omogeneiaka.net/B2-10.htm  -  10 Φεβρουαρίου 2000 ]