top

Η Μοναξιά ενός Ασυμβίβαστου - 8 Αυγούστου 2003

Ένας απρόσμενος δροσοβόλος αέρας
Του πρώην Αρχιεπισκόπου Αμερικής Σπυρίδωνος

Ενα απρόσμενο δροσοβόλο αέρα φέρνει στο χώρο της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας το νέο βιβλίο της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη: "Πετάει, πετάει το σύννεφο". Το έργο ξεχωρίζει πάραυτα για την ανεπιτήδευτη προσέγγιση μιας ανθρώπινης ιστορίας που εκτυλίσσεται στην Ελλάδα του 20ού αιώνα και μάλιστα στη Λευκάδα.

Μέσα απ' τις σελίδες του περνάει ανάγλυφα ο βίος και τα έργα ενός απλού ανθρώπου με κοινά προβλήματα και βιώματα σε μια εποχή μεταλλασσόμενη που παραταύτα εξακολουθεί να σαγηνεύει, εμφανιζόμενη στην απλότητα κι αυθεντικότητά της. Ακόμη και το εναγώνιο πρόβλημα της σχέσης του πρωταγωνιστή, ενός κατοπινού ιερέα, με το Θεό του, παρουσιάζεται σαν υπαρξιακή πάλη διεξαγόμενη σε καθαρά διαπροσωπικό επίπεδο, μακριά και πέρα από δαιδαλώδεις πλην τεχνητούς ιδεολογισμούς και απατηλά εγκεφαλικά διλήμματα.

Οι παραδοσιακές αξίες που αποτελούν τον άξονα της ζωής και δράσης του ήρωα, του παπα-Κωστάγγελου -ανθρώπου που έζησε σε χώρο περιορισμένο και συγκεκριμένο χρόνο, στα στενά όρια μιας μικρής νήσου και μερικών δεκαετιών του 20ού αιώνα-, ξεπερνούν αβίαστα την ακτίνα του μικρού του τόπου καθώς η διαχρονικότητα και διατοπικότητά τους οδηγεί τον αναγνώστη να ταυτισθεί με τον ρεαλιστικό ήρωα του βιβλίου.

Το βιβλίο διατρέχει ολόκληρη την ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, απ' τους Βαλκανικούς μέχρι τη Μεταπολίτευση του 1974, αποφεύγοντας τις εξιδανικεύσεις των γεγονότων και αποτυπώνοντάς τα με ανθρώπινα χρώματα και στην πραγματική τους διάσταση, ακριβώς όπως κατάσαρκα τα έζησε ο πρωταγωνιστής. Η χαρά και η προσδοκία, η αγωνία και η πίκρα, η επιφυλακτικότητα κι η δυσπιστία, η αισιοδοξία αλλά κι οι φρούδες ελπίδες, όλες αυτές οι εμπειρίες συνθέτουν το πλούσιο βιωματικό κόσμο του παπα-Κωστάγγελου σαν νέου αγωνιστή κι αργότερα σαν ώριμου και στοχαστικού πολίτη.

Η ραγδαία ανατροπή των αξιών της προπολεμικής γενιάς των Ελλήνων από τις πολιτικοκοινωνικές εξελίξεις της μεταδικτατορικής περιόδου προβληματίζει έντονα τον παπα-Κωστάγγελο. Ωστόσο ο ήρωας, εκπρόσωπος μιας μακραίωνης θρησκευτικής παράδοσης καταλλαγής κι αλληλοπεριχώρησης, επιδεικνύει κατανόηση για τις διαφορετικές απόψεις των άλλων κατορθώνοντας να συμφιλιώσει μέσα του δυο εκ διαμέτρου αντίθετους κόσμους, τον παλιό και τον νέο. Ισως είναι η πρώτη φορά που σε ένα ελληνικό μυθιστόρημα εμφανίζεται το πέρασμα στη νέα εποχή χωρίς ενοχές, που η παλιά γενιά απαλλάσσει τη νέα από τα δικά της σύνδρομα μέσα από την οδό της αγάπης και της κατανόησης.

Η αναμφίλεκτη φυσικότητα της αφήγησης, η πλούσια χωρίς εκκεντρικότητες γλώσσα και η δύναμη της έκφρασης κρατάνε καθηλωμένο στο κείμενο τον αναγνώστη, ακόμη και τον πιο κορεσμένο από κάποια εγκεφαλικά και ναρκισιστικά δείγματα της σύγχρονης λογοτεχνικής παραγωγής.

[ Η Μοναξιά ενός Ασυμβίβαστου
  www.spyridon.ws/GR/spyr_sim/sps_var3.html
  8 Αυγούστου 2003 ]